Władysław I Herman
Był człowiekiem ociężałym i chorym na nogi.
Kronika Polska Galla Anonima
1079
📖
Jak zaś doszło do wypędzenia króla Bolesława z Polski, długo byłoby o tym mówić; tyle wszakże można powiedzieć, że sam będąc pomazańcem [Bożym] nie powinien był [drugiego] pomazańca za żaden grzech karać cieleśnie. Wiele mu to bowiem zaszkodziło, gdy przeciw grzechowi grzech zastosował i za zdradę wydał biskupa na obcięcie członków. My zaś ani nie usprawiedliwiamy biskupa-zdrajcy, ani nie zalecamy króla, który tak szpetnie dochodził swych praw - lecz pozostawmy te sprawy, a opowiedzmy, jak przyjęto go na Węgrzech. - Kronika polska Galla Anonima-(11 IV) Zabójstwo biskupa krakowskiego Stanisława ze Szczepanowa z rozkazu
Bolesława Szczodrego.
-Władysław przejmuje władzę w Polsce i ugruntowuje ją (m.in. poprzez emisję nowych monet o bardzo wysokiej zawartości srebra).
1080/1081
📖
Władysław [...] pojął za żonę córkę króla czeskiego Wratysława, imieniem Judyta, a ta powiła mu syna, trzeciego Bolesława [...] - Kronika polska Galla Anonima-Małżeństwo z Judytą, córką
Wratysława II czeskiego.
- Poprawa stosunków z Czechami (gwarantująca m.in. wsparcie w przypadku ewentualnej próby przywrócenia władzy Bolesławowi Szczodremu przez Władysława I Świętego, króla węgierskiego).
1081/1082
-(2/3 IV) Śmierć
Bolesława Szczodrego.
1085
-(IV) Cesarz Henryk IV ogłasza (w Moguncji)
Wratysława II królem Czech i Polski (?).
- (15 VI) Koronacja Wratysława II na króla Czech i Polski (?) w Pradze.
1085/1086
📖
A więc Zbigniew zrodzony przez księcia Władysława z nałożnicy, w mieście Krakowie w dojrzałym już wieku oddany został na naukę [...] - Kronika polska Galla Anonima-Władysław oddaje syna
Zbigniewa do szkoły katedralnej w Krakowie.
1086
-(29 IV)
Przywilej biskupstwa praskiego.
- Poszerzenie granic diecezji praskiej o Śląsk i Małopolskę.
📖
Stąd stryj jego, książę Władysław [Herman], postanowił wezwać chłopca - pod złą wróżbą - z powrotem do Polski [...] - Kronika polska Galla Anonima
---
1086. Mieszko syn Bolesława Drugiego powrócił z Węgier [...] - Rocznik kapituły krakowskiej
---
[Władysław Święty] obległ Kraków. Na czwartą niedzielę, wiedząc, iż niedostatek w mieście strawy, kazał usypać w nocy górę przed miastem z ziemi, a posypać z wierzchu mąką. Mieszczanie rano ujrzeli z muru wielkość mąki, mniemali aby się to [Węgrzy] na długi czas gotowali leżeć, posłali łaski prosić [...] Król Władysław bacząc na ich pokorę zapłakał, wszystkie winy im odpuścił, [...] do domu się nawrócił. - Kronika wszelkiego świata Marcina Bielskiego-Powrót z Węgier
Mieszka Bolesławowica (dzięki interwencji zbrojnej Władysława I Świętego?).
- Władysław I Święty zajmuje Kraków i osadza w nim Mieszka (?).
- Mieszko rezygnuje z praw przysługujących mu po ojcu i akceptuje rządy Władysława Hermana, w zamian za pierwszeństwo do tronu po jego śmierci (?).
-(25 XII) Śmierć Judyty czeskiej.
1088
📖
[...] książę Władysław, jako że był człowiekiem ociężałym i chorym na nogi, a miał małego chłopaczka, pojął za małżonkę siostrę cesarza Henryka III, poprzednio żonę Salomona, króla Węgier, z której nie spłodził żadnego syna, lecz [tylko] trzy córki. - Kronika polska Galla Anonima-Małżeństwo z Judytą Marią, córką cesarza Henryka III Salickiego, wdową po Salomonie, królu węgierskim.
- Zacieśnienie sojuszu z cesarstwem.
1089
📖
1089. Mieszko, syn króla Bolesława, zmarł. - Rocznik kapituły krakowskiej-(7 I) Śmierć
Mieszka Bolesławowica.
- Ziemia krakowska powraca do władztwa Władysława (?).
po 1089
📖
[...] macocha odesłała go do Saksonii, do klasztoru mniszek, aby tam się kształcił. - Kronika polska Galla Anonima-Władysław (z inicjatywy żony) wysyła
Zbigniewa na naukę do klasztoru benedyktynek na terenie Saksonii (w Kwedlinburgu albo Gandersheim).
1090
-Cofnięcie
Przywileju biskupstwa praskiego przez
Wratysława II.
📖
Władysław [...] odniósł tryumf nad Pomorzanami pospieszającymi na pomoc swoim, których gród oblegał - i hardość ich zmiażdżył pod swymi stopami, a radość z tego zwycięstwa podwoił jeszcze [przypadający wówczas dzień] Wniebowzięcia Bogarodzicy. Po tym zwycięstwie zagarnął siłą ich miasta i warownie wewnątrz kraju oraz nad morzem, ustanawiając swoich rządców i komesów w ważniejszych i bardziej obronnych miejscowościach. A ponieważ wiarołomstwu pogan w ogóle chciał odebrać ochotę do buntu, polecił swym namiestnikom w oznaczonym dniu i o określonej godzinie spalić wszystkie warownie w głębi kraju. Tak się też i stało, ale nawet w ten sposób nie dało się okiełznać buntowniczego ludu. Albowiem tych rządców, których nad nimi ustanowił ówczesny wojewoda Sieciech, częściowo za ich winy wymordowali, inni zaś, szlachetniejszego pochodzenia, rozsądniej i godniej się zachowujący, ledwie zdołali uciec za zgodą [swych] krewnych. - Kronika polska Galla Anonima-Wyprawa na Pomorze.
- (15 VIII) Zwycięstwo nad Pomorzanami (pod Nakłem?).
- Przejściowe opanowanie Pomorza Gdańskiego (zakończone buntem przeciwko nowo ustanowionej propolskiej administracji).
1091
📖
Książę Władysław [...] z wielką mocą wtargnął na ich [Pomorzan] ziemię przed Wielkim Postem i tam spędził przeważną jego część. A gdy minęła już znaczna część postu, wkroczył niespodzianie w szmat kraju ludniejszy i bogatszy [od innych] i stamtąd zebrał ogromny łup oraz niezliczone rzesze jeńców. Gdy zaś już ze swą zdobyczą wracał niczego nie podejrzewając i już bezpiecznie zbliżał się do granic swego królestwa, Pomorzanie, nagle nań następując, dopadli go nad rzeką Wdą i w przeddzień niedzieli palmowej stoczyli z nim bitwę krwawą i żałosną dla stron obu. Bitwa ta bowiem zaczęła się około trzeciej godziny dnia, a skończyła się ze zmrokiem wieczornym. Wreszcie Pomorzanie znaleźli schronienie w ciemnościach nocy, Polacy zaś utrzymali pole zwycięstwa, zwane Drzu. Nie było rzeczą jasną, czy była to klęska chrześcijan, czy też pogan. - Kronika polska Galla Anonima
---
1091. Książę Władysław zwyciężył Pomorzan pod Drzycimiem [oryg. Recim]. - rocznik świętokrzyski dawny-(II-IV) Wyprawa przeciwko Pomorzanom.
- (5 IV) Bitwa (nierozstrzygnięta) pod Drzycimiem nad Wdą.
📖
Ponownie jednak, przyzwawszy z Czech trzy hufce na pomoc, wkroczył Władysław na Pomorze około Św. Michała. Tam to podczas oblegania grodu Nakła niesłychane przytrafiały im się dziwy, które ich co noc zbrojnych i zupełnie gotowych do walki z wrogiem napawały strachem. Gdy zaś takie przywidzenia już przez dłuższy czas cierpieli i coraz bardziej się nad ich istotą zdumiewali, pewnej nocy zwykłym strachem pędzeni wyszli dalej [niż zwykle] z obozu, ścigając i usiłując pochwycić cienie nocne, ulegając złudzeniu, że to nieprzyjaciel; tymczasem zaś załoga grodu pospiesznie zeszła z wałów i spaliła ich maszyny [oblężnicze] oraz część obozu. Wobec tego Polacy, gdy spostrzegli się, że niczego nie zdziałali ani też nie znaleźli [sposobności do] walki, skoro dużej części wojska, a zwłaszcza Czechom zabrakło żywności - rozpoczęli odwrót, poniósłszy na darmo tyle trudu. - Kronika polska Galla Anonima-(ok. 29 IX) Kolejny najazd na Pomorze (przy wsparciu czeskim).
- Nieudane oblężenie Nakła nad Notecią.
1092
📖
Tymczasem zła wieść obiła się nam o uszy, że 14 stycznia król Wratysław odszedł do Chrystusa i jego brat Konrad nastąpił na księstwo. - Kronika Czechów Kosmasa z Pragi-(14 I) Śmierć
Wratysława II czeskiego.
📖
Nie mamy zaś wiele do pisania o czynach tego księcia, ponieważ po siedmiu miesiącach i siedemnastu dniach, w tym samym roku, w którym wziął księstwo, 6 września z życiem je stracił. - Kronika Czechów Kosmasa z Pragi-(6 IX) Śmierć Konrada I Przemyślidy, księcia czeskiego.
- Władysław wykorzystuje destabilizację polityczną w Czechach i zaprzestaje płacenia trybutu ze Śląska.
📖
Roku 6600 [1092] [...] Tegoż roku Połowcy z Wasylkiem Rościsławiczem wojowali z Lachami. - Powieść Minionych Lat-Najazd księcia trembowelskiego Wasylka Rościsławicza (wspomaganego przez Połowców).
po 1092
-(14 III) Śmierć Judyty Marii.
1093
📖
[Brzetysław II] tak ją [Polskę] mianowicie spustoszył częstymi napadami [...], że z tej strony rzeki Odry, od grodu Ryczyn do grodu Głogowa, oprócz jedynego grodu Niemczy nie mieszkał żaden człowiek. Nie ustawał wszakże w tym niszczeniu, dopóki zwierzchni książę Polski Władysław z wielkim błaganiem nie zapłacił co do jednego grosza trybutu za poprzedni i za ten rok; opłaty tej ta była suma; tysiąc grzywien srebra i 60 złota. Ten także książę [Władysław] z tej przyczyny, gdy przekazywał synowi swemu Bolesławowi grody, które należą do ziemi zwanej kłodzką, poruczył go przez podanie ręki i ślub wierności księciu Brzetysławowi, aby będąc posłuszny swojemu wujowi w pokoju dzierżył ziemię powierzoną mu przez ojca. - Kronika Czechów Kosmasa z Pragi
---
Gdy zatem [Sieciech] miał najechać Morawy, poszedł wraz z nim chłopaczek, by z imienia tylko walczyć. Tym razem spustoszyli przeważną część Moraw, przywiedli stamtąd obfity łup i jeńców i powrócili bez wypadku na polu bitwy lub w drodze. - Kronika polska Galla Anonima-(/IX) Książę czeski Brzetysław II wyprawia się (kilkakrotnie) na Śląsk.
- Odwetowy najazd polski na Morawy.
- Utrata ziemi kłodzkiej.
- Władysław wypłaca Czechom zaległy trybut ze Śląska.
📖
I tak z czeską chytrością wynajęli jakichś ludzi, którzy po kryjomu wydobyli Zbigniewa z klasztoru mniszek. Mając tedy ze sobą Zbigniewa w Czechach zbiegowie posłali do komesa wrocławskiego, imieniem Magnus, poselstwo w te słowa: "Co do nas, komesie Magnusie, to bawiąc na obczyźnie jakoś znosimy zniewagi ze strony Sieciecha, lecz tobie, Magnusie, któremu tytuł książęcy więcej przynosi chluby niż władzy, żałośnie współczujemy, skoro masz [tylko] trudy związane z władzą, ale nie władzę samą, bo nie śmiesz wydawać rozkazów przystawom Sieciecha. Lecz jeżelibyś chciał zrzucić z karku jarzmo niewoli, przyjmij spiesznie pod tarczę swej obrony młodzieńca, którego mamy [wśród siebie]". A wszystko to podsuwał [im] książę czeski, który chętnie siał niezgodę między Polakami. Usłyszawszy to Magnus, długo zrazu wahał się, lecz zasięgnąwszy rady co przedniejszych i znalazłszy ich poparcie, przychylił się do propozycji, przyjmując go [Zbigniewa]. - Kronika polska Galla Anonima-Uprowadzenie
Zbigniewa z klasztoru w Saksonii przez wrogów Sieciecha.
- Zbigniew zostaje przyjęty przez komesa wrocławskiego Magnusa.
📖
Wzburzony tym wielce Władysław i uniesiony wielkim gniewem Sieciech wezwali sobie na pomoc przeciw wrocławianom króla Węgier Władysława i księcia czeskiego Brzetysława, ale odnieśli stąd więcej hańby i szkody, niż sławy i zysku. Albowiem król Władysław byłby Sieciecha w więzach zabrał ze sobą na Węgry, gdyby ten ratując się nie uciekł wraz z malutkim Bolesławem. Gdy więc niczego siłą przeciw wrocławianom wskórać nie mogli, ponieważ swoi przeciw swoim nie chcieli prowadzić wojny, wbrew własnej woli zawarł ojciec pokój z synem i wtedy to po raz pierwszy uznał go swoim synem. - Kronika polska Galla Anonima-Władysław i Sieciech podejmują (nieudaną) próbę uzyskania wsparcia węgierskiego i czeskiego przeciwko
Zbigniewowi i Magnusowi.
- Król węgierski Władysław usiłuje (bezskutecznie) uprowadzić na Węgry Sieciecha i małoletniego Bolesława (być może w ramach odwetu za śmierć Mieszka?).
- (1093/94) Ugoda we Wrocławiu.
1094
📖
Tenże chłopczyna, z Marsowego zrodzon rodu, pewnego razu wyruszył na Pomorze, gdzie już wyraźniej objawił sławę swego imienia. Albowiem takimi siłami obległ gród Międzyrzecze i z taką gwałtownością doń szturmował, że w kilku dniach zmusił jego załogę do poddania się. - Kronika polska Galla Anonima-
Bolesław zdobywa Międzyrzecz.
przed 1095
-Koloman, bratanek króla węgierskiego Władysława, chroni się na dworze Władysława Hermana, w związku z przeznaczeniem go przez stryja do kariery kościelnej wbrew jego woli.
- (/29 VII 1095) Powrót Kolomana na Węgry.
1096
📖
Albowiem w tym czasie książę Brzetysław z całym swoim wojskiem, w Polsce, nad brzegiem rzeki zwanej Nysą, po zburzeniu ich grodu zwanego Bardo, daleko dalej nad tą samą rzeką podobnie zbudował bardzo mocny gród na wysokiej skale, skąd wziął [ów gród] nazwę Kamieniec. - Kronika Czechów Kosmasa z Pragi
---
[...] książę Władysław z wojskiem podstąpił pod miasto Wrocław, mając już w ręku oddane sobie okoliczne grody. Zbigniew zaś widząc, że wielmoże w samym Wrocławiu i na zewnątrz opuścili go, i rozumiejąc, że trudno jest wierzgać przeciw ościeniowi, niepewny wierności pospólstwa i własnego życia, w nocy zbiegł, a uciekłszy wkroczył do grodu Kruszwicy, bogatego w rycerstwo, wpuszczony [tam] przez załogę grodu. [...]
Zbigniew zaś, przyzwawszy [na pomoc] mnóstwo pogan i mając [przy sobie] siedem hufców kruszwiczan, wyszedł z grodu i stoczył walkę z ojcem [...]; tam też Bóg wszechmogący księciu Władysławowi tak wielkie okazał miłosierdzie, że wytępił nieprzeliczone mnóstwo przeciwników, a z jego żołnierzy tylko bardzo niewielu śmierć zabrała. Tyle bowiem rozlano tam krwi ludzkiej i taka masa trupów wpadła do sąsiadującego z grodem jeziora, że od tego czasu żaden dobry chrześcijanin nie chciał jeść ryby z owej wody. W ten sposób Kruszwica, opływająca przedtem w bogactwa i [zasobna] w rycerstwo, zamieniła się nieomal w pustynię. Zbigniew tedy, ocaliwszy się wraz z nieliczną garstką ucieczką do grodu, nie był pewien, czy życie straci, czy któryś z członków. Atoli ojciec, nie szukając pomsty za młodzieńczą głupotę, by w rozpaczy nie przystał do pogan lub obcych ludów, skąd większe [jeszcze] mogłoby grozić niebezpieczeństwo - udzielił mu żądanej gwarancji nietykalności życia i członków, zabrał go [jednak] ze sobą na Mazowsze i tam go przez czas pewien męczył w grodzie Sieciecha. - Kronika polska Galla Anonima-Wojna przeciwko
Zbigniewowi.
- (V) Najazd Brzetysława II na Śląsk (przeciwko Zbigniewowi).
- Zdobycie Barda przez wojska czeskie.
- Czesi budują nowy gród - Kamieniec [Ząbkowicki].
- Ucieczka Zbigniewa do Kruszwicy.
- Zwycięstwo nad wojskami Zbigniewa w bitwie pod Kruszwicą.
- Zniszczenie Kruszwicy.
- Zbigniew zostaje uwięziony (przez Sieciecha) w Sieciechowie.
1096-1097
-Zabiegi możnych oraz dostojników kościelnych o uwolnienie
Zbigniewa i przywrócenie go do łask.
1096/1097
📖
A ponieważ w tym miejscu wypadło właśnie uczynić wzmiankę o kościele gnieźnieńskim, nie godzi się pominąć milczeniem cudu, jaki znamienity męczennik św. Wojciech okazał zarówno poganom, jak i chrześcijanom w przeddzień poświęcenia kościoła. Zdarzyło się mianowicie owej nocy, że do pewnego grodu polskiego jacyś zdrajcy owego grodu wciągnęli na sznurach do góry Pomorzan, a ci wpuszczeni [w ten sposób] oczekiwali na wałach [świtu] dnia następnego na zgubę załogi grodu. Lecz ten, który zawsze czuwa, a nigdy nie zaśnie, ustrzegł śpiącą załogę czujnością rycerza swego św. Wojciecha, a pogan czuwających w zasadzce na chrześcijan spłoszyła groza duchowego oręża. Ukazał się bowiem Pomorzanom jakiś mąż zbrojny na białym koniu, który straszył ich dobytym mieczem i pędził ich na złamanie karku ze schodów i przez podwórze grodu. Tak to grodzianie, przebudzeni krzykami pogan i hałasem, bez wątpienia za przyczyną chwalebnego męczennika Wojciecha ocaleni zostali od grożącego im niebezpieczeństwa śmierci. - Kronika polska Galla Anonima-(/1 V 1097) Najazd Pomorzan na (nieokreślony) pograniczny gród polski.
1097
📖
Później zaś przy konsekracji kościoła gnieźnieńskiego za wstawieniem się biskupów i możnych [Władysław] przyzwał go do siebie i za ich prośbami odzyskał [Zbigniew] łaskę, którą utracił. - Kronika polska Galla Anonima
---
Arcybiskup Marcin bolejąc nad tym, że konsekrację katedry gnieźnieńskiej, metropolii polskiej, odwleczono aż do tego czasu, wyznaczył jej poświęcenie na pierwszy dzień maja. [...]
Po ukończeniu uroczystości poświęcenia katedry gnieźnieńskiej książę polski Władysław, nakłoniony usilnymi prośbami arcybiskupa gnieźnieńskiego Marcina, wszystkich biskupów i baronów polskich, biorących udział w tej uroczystości, uwalnia z więzienia Zbigniewa, który przyrzeka, że będzie na przyszłość oddany ojcu i podda się jego władzy. - Kronika Jana Długosza-(1 V?) Wiec w Gnieźnie, połączony z konsekracją katedry.
- Uwolnienie Zbigniewa i przywrócenie do ojcowskiej łaski.
📖
Książę Władysław powierzył obu synom swe wojsko i wysłał ich na wyprawę na Pomorze. Oni zaś, odszedłszy i powziąwszy nie znane mi bliżej postanowienie, zawrócili z dróg z niczym. Wobec tego ojciec, podejrzewając [w tym] coś natychmiast podzielił między nich królestwo, jednakże nie wypuścił ze swych rąk głównych stolic państwa. - Kronika polska Galla Anonima-Wyprawa na Pomorze.
- Bracia zawracają z drogi i wymuszają na ojcu podział państwa.
- Zbigniew otrzymuje Wielkopolskę lub jej część (bez Poznania i Gniezna).
- Wydzielenie Śląska (bez Wrocławia) Bolesławowi.
1097/1101
📖
Zdarzyło się zaś, że książę Władysław - nie wiem, czy podstępnie, czy zgodnie z prawdą - zawiadomił syna Bolesława, iż od wywiadowców dowiedział się, że Czesi mają zamiar wkroczyć do Polski na łupiestwo, że więc wobec tego winien on [Bolesław] jak najszybciej udać się na wskazane miejsce i przywołać na pomoc komesów swego księstwa, których mianował Sieciech i w których chłopiec bynajmniej nie pokładał zaufania. [...]
Powziąwszy zatem wcale odpowiednie postanowienie, z młodzieńczym pośpiechem posłali czym prędzej [gońca] z umówionym znakiem do Zbigniewa, by co rychlej ze swoimi podążył im na pomoc, sami zaś natychmiast powrócili do miasta Wrocławia, by wróg podstępnie nie zdołał go uchwycić. - Kronika polska Galla Anonima-Władysław wysyła syna
Bolesława na pogranicze śląsko-czeskie, w celu odparcia spodziewanego (?) najazdu Czechów.
- Bolesław w obawie o swoje życie (zamach ze strony Sieciecha) zawraca do Wrocławia i wzywa na pomoc Zbigniewa.
- Bolesław i Zbigniew przy wsparciu możnych wrocławskich wyruszają zbrojnie przeciwko Władysławowi.
📖
Zatem książę Władysław i jego synowie zatrzymali się z wojskami w miejscowości, która się zwie Żarnowiec, synowie osobno od ojca, i tam też przez dłuższy czas prowadzili rokowania przez posłów, aż wreszcie pod wpływem rad wielmożów, a gróźb młodzieńców, chłopcy zmusili starego [ojca] do oddalenia Sieciecha. - Kronika polska Galla Anonima-Negocjacje pokojowe z synami w Żarnowcu.
- Władysław zostaje zmuszony do oddalenia Sieciecha.
📖
Tak to ojciec, synowie i wszyscy wielmoże zjednoczeni pospieszyli [następnie] z całym wojskiem za Sieciechem, uciekającym do grodu, który sam zbudował. Gdy go tak ścigali i usiłowali wypędzić z kraju, sam książę w nocy, gdy sądzono, że spoczywa w swym łożu, bez wiedzy kogokolwiek ze swoich, z trzema tylko najzaufańszymi powiernikami, potajemnie wymknął się spośród wojska i z drugiej strony rzeki Wisły przepłynął w łódce do Sieciecha. Wobec tego wszyscy wielmoże oburzeni oświadczyli, że opuszczanie synów i tylu dostojników wraz z wojskiem nie jest decyzją człowieka rozumnego, lecz szalonego, i natychmiast złożywszy radę postanowili, aby Bolesław zajął Sędomirz i Kraków, główne i najbliższe stolice królestwa, a odebrawszy przysięgę wierności, dzierżył je jako swą dzielnicę; Zbigniew zaś miał pospieszyć na Mazowsze i zająć miasto Płock oraz leżące w tamtej stronie ziemie. Bolesław więc [istotnie] zajął i dzierżył wymienione grody, Zbigniew natomiast, uprzedzony przez ojca, nie zdołał wypełnić swego zamiaru. - Kronika polska Galla Anonima-Wyprawa (wraz z synami) przeciwko Sieciechowi.
- Władysław potajemnie opuszcza obóz i udaje się do Sieciecha.
- Zajęcie Krakowa i Sandomierza przez Bolesława.
- Udana obrona Płocka przed wojskami Zbigniewa.
📖
[...] młodzi książęta zebrali dostojników i wojska i stanęli obozem naprzeciw grodu płockiego, po drugiej stronie Wisły. Tam dopiero arcybiskup Marcin, wierny starzec, z wielkim trudem i z wielką przezornością załagodził gniew i niezgodę między ojcem a synami. Tam to książę Władysław, jak mówią, pod przysięgą stwierdził, że już nigdy więcej nie zatrzyma [przy sobie] Sieciecha. Wtedy Bolesław zwrócił ojcu zajęte stolice, lecz ojciec nie dotrzymał układu zawartego z synami. - Kronika polska Galla Anonima-
Zbigniew i
Bolesław przybywają z wojskami pod Płock.
- Zawarcie układu pokojowego z synami (dzięki mediacji arcybiskupa gnieźnieńskiego Marcina).
- Bolesław zwraca Władysławowi Kraków i Sandomierz, w zamian za obietnicę wygnania Sieciecha z Polski.
ok. 1097/1099
📖
Światopełk zaś, obiecawszy przegnać Dawida, poszedł do Brześcia ku Lachom. To usłyszawszy Dawid poszedł do Lachów do Władysława [Hermana], szukając pomocy. Lachowie zaś obiecali mu pomagać, i wzięli od niego złota pięćdziesiąt grzywien, mówiąc mu: "Pójdź z nami do Brześcia, bowiem Światopełk zaprasza nas na zjazd, i tu pogodzimy cię ze Światopełkiem". I usłuchał ich Dawid, poszedł do Brześcia z Władysławem. I stanął Światopełk w grodzie, a Lachowie nad Bugiem, i zmówił się Światopełk z Lachami, i dał dary wielkie za Dawida. I rzekł Władysław do Dawida: "Nie usłucha mnie Światopełk, idź z powrotem". I przyszedł Dawid do Włodzimierza, a Światopełk, naradziwszy się z Lachami, poszedł ku Pińsku, posławszy po wojów. I przyszedł do Drohobuża, i zaczekał tu na wojów swoich, i poszedł na Dawida pod gród, i Dawid zamknął się w grodzie, spodziewając się pomocy od Lachów, rzekli do niego bowiem: "Jeśli przyjdą na ciebie kniaziowie ruscy, to my ci będziemy pomocni"; i okłamali go, wziąwszy złoto od Dawida i od Światopełka. - Powieść Minionych Lat-Władysław interweniuje na Rusi Halickiej w imieniu księcia Dawida.
- Porozumienie ze Świętopełkiem, księciem kijowskim (zawarte w Brześciu).
- Odstąpienie od popierania Dawida.
ok. 1100/1101
📖
Ostatecznie jednak chłopcy zmusili starego ojca do tego, by przez wygnanie Sieciecha z Polski spełnił ich pragnienie. - Kronika polska Galla Anonima-Władysław zostaje zmuszony przez synów do zdjęcia z urzędu palatyna Sieciecha i wygnania go (oraz prawdopodobnie konfiskaty jego dóbr).
📖
Jakim zaś sposobem do tego doszło i jak powrócił z wygnania, długo i nudno byłoby o tym mówić, niech więc wystarczy tyle, że nigdy później nie było mu danym sprawować żadnej władzy. - Kronika polska Galla Anonima-Powrót Sieciecha z wygnania (jednak nie na urząd palatyna).
1100/1101
📖
Gdy te sprawy taki obrót wzięły, doniesiono im nagle, że Pomorzanie wyruszyli [na wyprawę] i na wprost Sątoku, który jest strażnicą i kluczem królestwa, wystawili gród przeciwny. Był zaś ten nowy gród tak wysoki i tak blisko położony chrześcijan, że to, co mówiono lub co się działo w Sątoku, mogło być dobrze słyszane i widziane przez pogan. Zbigniew więc, jako że wiekiem był starszy i dzierżył część królestwa najbliższą Pomorzanom i ojcu, z wojskiem ojca i swoim pospieszył przeciw Pomorzanom bez młodszego brata; mniej jednak wówczas sławy pozyskał starszy, który z większą siłą najpierw wyruszył, niż młodszy, który z garstką za nim podążył. Albowiem starszy, pospieszywszy tam, ani owego nowego grodu dzielnie nie zaatakował, ani wrogów nie wciągnął do walki, mając tak znaczne siły, lecz z większym ponoć strachem sam, niż napędziwszy go [Pomorzanom], powrócił do domu. A natomiast skoro za odejściem starszego brata pojawił się młody Bolesław, syn Marsowy, to choć jeszcze nie pasowany na rycerza, uprzedzając [to], więcej wskórał, niż brat opasany już mieczem. [...] Poganie zatem widząc, iż chłopiec odstępuje dlatego, że małe miał siły, a obawiając się grożącej im zguby, gdyby powrócił z dużymi, sami zburzyli swój gród, który przedtem zbudowali, i zmarnowawszy trud na darmo, schronili się w bezpiecznych kryjówkach. - Kronika polska Galla Anonima-Pomorzanie wznoszą gród naprzeciw warowni w Santoku.
- Nieudana próba wyparcia Pomorzan spod Santoka przez Zbigniewa (dowodzącego również wojskami Władysława).
- Bolesław zwycięża Pomorzan zmuszając ich do porzucenia grodu.
📖
Pomorzanie oblegli gród Sątok, a żaden z dostojników nie śmiał wyruszyć przeciw nim. Wtedy wbrew woli ojca i sprzeciwom wielu innych Marsowy chłopiec popędził tam, odniósł zwycięstwo nad Pomorzanami [...] - Kronika polska Galla Anonima-Ponowne zwycięstwo
Bolesława nad siłami pomorskimi atakującymi Santok.
📖
Władysław przeto widząc, że chłopiec dochodził już lat męskich i że zajaśniał czynami rycerskimi, a wszystkim mądrym ludziom w państwie się podobał, postanowił przypasać mu miecz w uroczystość Wniebowzięcia Panny Marii i przygotował w mieście Płocku wspaniałą uroczystość. [...]
pasowany został przez ojca na rycerza i z niezmierną radością odprawił tę uroczystość. I nie sam jeden owego dnia przepasany został pasem rycerskim, bo ojciec z miłości i dla uczczenia syna dał [tegoż dnia] oręż wielu [jego] rówieśnikom. - Kronika polska Galla Anonima-(15 VIII) Władysław pasuje syna
Bolesława na rycerza (w Płocku).
1101
📖
[...] niezliczone rzesze Płowców zebrały się w zamiarze czynienia jak zwykle zagonów po Polsce, podzieliły się na trzy lub cztery części i z dala od siebie nocną porą przepłynęły Wisłę. Z brzaskiem dnia następnego rozbiegli się pędem i zagarnąwszy niezliczone łupy, obciążeni zdobyczą, powrócili pod wieczór na drugi brzeg rzeki i tamże bezpieczni a zmęczeni rozbili namioty na nocny spoczynek. Lecz nie wypoczywali tak bezpiecznie, jak do tego z dawna przywykli. Albowiem Bóg, obrońca chrześcijan i mściciel swej wigilii, na zgubę mnogich pogan wzbudził męstwo garstki wiernych, za których uderzeniem w chwale dnia niedzielnego odniósł tryumf mocą swej potęgi. - Kronika polska Galla Anonima-(lato) Najazd Połowców.
1102
📖
Zmarł zatem książę Władysław w podeszłym wieku i długą słabością złożony, a arcybiskup Marcin z kapelanami przez pięć dni w mieście Płocku odprawiał za niego egzekwie, nie śmiejąc go pogrzebać przed przybyciem synów. - Kronika polska Galla Anonima-(4 VI) Śmierć Władysława I Hermana w Płocku (?).
