Władysław II Jagiełło
(lit. Jogaila Algirdaitis)
Wzrostu był mizernego, twarzy ściągłej, chudej, u brody nieco zwężonej. Głowę miał małą, prawie całkiem łysą, oczy czarne i małe, niestatecznego wejrzenia i ciągle biegające. Uszy duże, głos gruby, mowę prędką, kibić kształtną, lecz szczupłą, szyję długą.
Kronika Jana Długosza
| rodzice |
|---|
| Olgierd Giedyminowicz, wielki książę litewski | Julianna, córka Aleksandra, księcia twerskiego |
narodziny chrzest śmierć |
|---|
ok. 1351 15 II 1386
Kraków 1 VI 1434🕒03:00
Gródek |
| małżeństwa |
|---|
- ⚭ 1386 - 1399: Jadwiga Andegaweńska; w 1997 roku kanonizowana przez papieża Jana Pawła II
♔ 16 X 1384 - katedra w Krakowie
- ⚭ 1402 - 1416: Anna, córka Wilhelma, hrabiego Cilly, wnuczka Kazimierza III Wielkiego
♔ 25 II 1403 - katedra w Krakowie
- ⚭ 1417 - 1420: Elżbieta, córka Ottona z Pilczy, wojewody sandomierskiego, wdowa po Wincentym Granowskim, staroście generalnym Wielkopolski
♔ 19 XI 1417 - katedra w Krakowie
- ⚭ 1422 - 1434: Zofia (Sonka), córka Andrzeja, księcia holszańskiego
♔ 5 III 1424 - katedra w Krakowie
|
| potomstwo ⇒ drzewo genealogiczne |
|---|
- Elżbieta Bonifacja (22 VI 1399 - 13 VII 1399)
- Jadwiga (8 IV 1408 - 8 XII 1431)
- Władysław (31 X 1424 - 10 XI 1444)
Kazimierz (16 V 1426 - 2 III 1427)
Kazimierz (30 XI 1427 - 7 VI 1492)
|
| terytorium | poprzednik (pokrewieństwo) | okres panowania | następca (pokrewieństwo) |
|---|
| Litwa | Olgierd Giedyminowicz (ojciec) | 1377 - 1381 | Kiejstut Giedyminowicz (stryj) |
| Kiejstut Giedyminowicz (stryj) | 1382 - 1401 | Witold Kiejstutowicz (brat stryjeczny) |
|
| Polska | Jadwiga Andegaweńska | 1386 - 1434 (♔ 1386) | Władysław III Warneńczyk (syn) |
1383
-(18 IV) Przywilej dla kupców lubelskich (nadany wraz z bratem Skirgiełłą).
1385
-(18 I) Poselstwo litewskie prosi o rękę
Jadwigi Andegaweńskiej dla Jogaiły.
-(14 VIII) Pertraktacje polsko-litewskie, zakończone
układem w Krewie.
-(/12 XII) Spotkanie z
Siemowitem IV (w Wilnie?).
- Siemowit wyraża gotowość do poparcia elekcji Jogaiły na tron polski, w zamian za obietnicę nadań ziem ruskich i małżeństwo z jego siostrą Aleksandrą.
1386
-(11 I) Możni polscy (na zjeździe w Wołkowysku) akceptują Jogaiłę jako męża
Jadwigi Andegaweńskiej i przyszłego króla Polski.
-(I-II) Zjazd szlachty w Lublinie.
- (2 II) Powołanie Jogaiły na tron polski (do czasu koronacji jako dominus et tutor Regni Poloniae - pan i opiekun Królestwa Polskiego).
-(15 II) Chrzest Jogaiły w obrządku rzymskim (przyjmuje imię Władysław).
-(18 II) Małżeństwo z
Jadwigą Andegaweńską.
-(4 III) Władysław Jagiełło zostaje koronowany.
-(10 VII) Spotkanie z
Władysławem Opolczykiem w Niepołomicach.
- Projekt małżeństwa Jadwigi, córki Opolczyka z Wiguntem Aleksandrem, księciem kiernowskim, bratem Jagiełły.
-(/15 VII)
Władysław Opolczyk przejmuje zarząd nad Rusią Halicką z nadania królowych węgierskich, Elżbiety Bośniaczki i Marii Andegaweńskiej.
-(jesień) Wyjazd na Litwę w celu przeprowadzenia chrystianizacji kraju.
1386-1388
-Potwierdzenie przywilejów szlachty i duchowieństwa polskiego.
1387
-(I-III) Wyprawa
Jadwigi Andegaweńskiej na Ruś Halicką.
- (6 II) Władysław Opolczyk wydaje uniwersał (w Częstochowie) wzywający mieszkańców Rusi do nieuznawania władzy polskiej.
- Wcielenie Rusi Halickiej (bez Halicza) do Korony.
-(17 II) Fundacja biskupstwa dla Litwy w Wilnie.
- Początek chrystianizacji Litwy.
-(20-22 II) Walny zjazd bojarów litewskich w Wilnie.
- (20 II) Przywilej wileński na rzecz bojarstwa litewskiego.
- (22 II) Władysław nadaje pełny immunitet Kościołowi litewskiemu.
-(22 III) Lokacja Wilna na prawie magdeburskim.
-(wiosna) Przyłączenie Połocka do Litwy.
-(28 IV) Władysław powierza zarząd Litwy bratu Skirgielle.
-(VIII) Witold (z posiłkami polskimi) zdobywa Halicz.
-
Janusz I Starszy składa hołd lenny Władysławowi.
-(26 IX) Hołd lenny hospodara mołdawskiego Piotra I Mucata we Lwowie.
1387/1388
-
Siemowit IV obejmuje lenno w postaci ziemi bełskiej (Bełz, Lubaczów, Busk i Horodło) z nadania Władysława.
1388
-Władysław obiecuje przekazanie Bydgoszczy (pozostającej w rękach
Władysława Opolczyka) książętom słupskim.
-(29 II)
Przywilej piotrkowski.
-(IV) Zjazd z wielkim mistrzem krzyżackim Konradem Zöllner w Toruniu.
-(VIII) Zjazd książąt litewskich w Krakowie.
-(26 XII) Śmierć Bodzęty, arcybiskupa gnieźnieńskiego.
- (26 XII 1388/28 I 1389) Władysław Opolczyk (dzięki wsparciu węgierskiemu) uzyskuje u papieża Urbana VI nominację bratanka Jana Kropidły na tron arcybiskupi.
1389
-(14-16 V) Zjazd w Niepołomicach z
Władysławem Opolczykiem i
Siemowitem IV.
-(16 V) Nieudana próba opanowania zamku wawelskiego przez
Władysława Opolczyka (?).
- Opolczyk zostaje pojmany przez starostę Sędziwoja z Szubina i odwieziony do klasztoru cysterskiego w Mogile, w celu spotkania z Władysławem.
-(VI) Nieudany polsko-litewsko-krzyżacki zjazd pokojowy w Nidzicy.
-Władysław mianuje polskiego dostojnika Klemensa z Moskorzowa starostą generalnym Litwy i obsadza Wilno polską załogą.
-Próba uzależnienia Nowogrodu Wielkiego i Pskowa.
- (25 IV) Lingwen-Semen, brat Jagiełły, wystawia (w Sandomierzu) tajne akty dotyczące podporządkowania Nowogrodu Wielkiego i innych (w przyszłości opanowanych) ziem ruskich Koronie Polskiej Jagielle.
- (15 VIII) Objęcie tronu nowogrodzkiego przez Lingwena-Semena.
-Przywilej lokacyjny dla miasta Przemyśla.
1390
-Wojna domowa na Litwie (pomiędzy Witoldem i Skirgiełłą).
- (I) Nieudana próba opanowania Wilna przez Witolda.
- (19 I) Zjazd Witolda z Krzyżakami nad rzeką Ełk.
- Witold zobowiązuje się do wydania Krzyżakom Grodna i zwrotu kosztów wojennych w zamian za pomoc w odzyskaniu księstwa trockiego.
- (I-II) Wyprawa krzyżacka marszałka Engelharda Rabe (wspieranego przez Witolda) na Litwę.
- Krzyżacy zdobywają i palą Mojszagołę i Kiernów.
- (II-IV) Władysław (z posiłkami polskimi i mazowieckimi) wyprawia się przeciwko Witoldowi i Krzyżakom okupującym ziemie litewskie.
- (II) Zdobycie Brześcia Litewskiego i Kamieńca Litewskiego.
- (III-IV) Zdobycie Grodna.
- (/20 III) Nadanie ziemi drohickiej, Mielnika, Surażu i Bielska Januszowi I Starszemu.
- (VIII-X) Kolejny najazd Krzyżaków (dowodzonych przez Engelharda Rabe) i Witolda na Litwę.
- (28 VIII) Wojska Skirgiełły (broniące przeprawy przez Wilię) zostają pobite pod Starym Kownem.
- (4 IX-7 X) Udana obrona oblężonego Wilna przez wojska litewsko-polsko-ruskie
-(IV) Lenno
Siemowita IV w ziemi bełskiej zostaje uszczuplone przez Władysława o Horodło i powiat krzeszowski.
-Przymierze z hospodarem wołoskim Mirczą.
-(2 XI) Hołd lenny Warcisława VII, księcia wołogosko-słupskiego.
-Sojusz z królem czeskim Wacławem IV Luksemburskim.
-Lokacja Brześcia Litewskiego na prawie magdeburskim.
-(XI) Rezygnacja Klemensa z Moskorzowa ze stanowiska wielkorządcy Litwy.
- Jaśko z Oleśnicy zostaje mianowany nowym starostą generalnym litewskim.
1390-1391
-Konflikt z
Konradem II oleśnickim i
Henrykiem VII Średnim Rumpoldem.
- (jesień 1390) Bartosz z Odolanowa, wojewoda poznański najeżdża księstwo oleśnickie.
- (1391) Konrad II oleśnicki i Henryk VII głogowski podejmują (nieudaną) próbę zajęcia Wschowy.
- (7 VIII 1391) Układ rozejmowy (zawarty w Miliczu).
- (18 X 1391) Przedłużenie rozejmu (do 2 VI 1392) układem w Olsztynie pod Częstochową.
1391
-Traktat handlowy z Bogusławem VIII słupskim.
-(5-7 V)
Władysław Opolczyk zastawia Krzyżakom Złotorię nad Drwęcą.
-(22 VII) Władysław przyrzeka (w Nowym Korczynie) Skirgielle, iż nie odda nikomu bez jego zgody Wilna, Witebska, Grodna i Merecza.
- Upada projekt ustanowienia brata Wigunta Aleksandra wielkorządcą litewskim.
-(VIII-X) Wojna z
Władysławem Opolczykiem.
- (2/8 IX) Zajęcie ziemi gniewkowskiej.
- (8 IX) Wojska królewskie wkraczają do ziemi dobrzyńskiej.
- (8/15 IX) Zdobycie Rypina i Dobrzynia.
- (10-21 IX) Nieudane oblężenie zamku w Bobrownikach (wskutek odsieczy krzyżackiej).
- (15 IX/X) Zajęcie wszystkich posiadłości Władysława Opolczyka w ziemi wieluńskiej, sieradzkiej i krakowskiej, za wyjątkiem zamków w Bolesławcu i Ostrzeszowie.
-(IX) Witold i Krzyżacy (dowodzeni przez wielkiego mistrza Konrada Wallenroda) najeżdżają Litwę.
- Zdobycie Wiłkomierza, Nowego Gródka nad Wilią, Grodna i Merecza przez wojska krzyżackie.
- Krzyżacy budują twierdze Ritterswerder (pod Kownem), Nowe Grodno i Metenburg.
- Witold osiada w Ritterswerder.
1392
-(I) Niszczycielskie najazdy Witolda i Krzyżaków na okolice Lidy.
-(wiosna) Władysław wysyła Henryka mazowieckiego, biskupa płockiego, do Witolda w tajnej misji pokojowej (z propozycją odstąpienia od Krzyżaków w zamian za zwrot ojcowizny).
- (V) Witold odstępuje od przymierza z Krzyżakami i pali twierdze Ritterswerder, Nowe Grodno i Metenburg.
-(28 VI) Śmierć brata Wigunta Aleksandra.
- (28 VI 1392/9 III 1393) Władysław zajmuje ziemię inowrocławską, nie dopuszczając do jej powrotu w ręce Władysława Opolczyka.
-(27 VII)
Władysław Opolczyk zastawia Krzyżakom ziemię dobrzyńską.
- (VIII) Krzyżacy wkraczają do ziemi dobrzyńskiej i przyjmują w Bobrownikach hołd jej mieszkańców (10 VIII).
- Wycofanie się wojsk polskich.
-(4 VIII) Ugoda ostrowska.
- Władysław uznaje Witolda wielkim księciem litewskim (samemu pozostając jego zwierzchnikiem) w zamian za przysięgę wierności.
- Wycofanie polskiej załogi z Wilna.
-Przywilej lokacyjny dla miasta Chełmu.
-(XII) Władysław Jagiełło wyłącza z lenna
Siemowita IV w ziemi bełskiej powiat hrubieszowski i podhorajski.
1393
-(5 I) Hołd lenny hospodara mołdawskiego Romana I.
-(21 I/III) Wojna z
Władysławem Opolczykiem.
- (III) Zdobycie zamku w Ostrzeszowie.
- Nieudane oblężenie Bolesławca.
- (26 VII) Rozejm w Nowym Korczynie (do 15 VIII).
-Warcisław VII wołogosko-słupski obejmuje od Władysława lenno w postaci Nakła.
-(VIII/XI) Wyprawa wojsk polskich (dowodzonych przez Spytka z Melszyna i Jana z Tęczyna) na Strzelce, należące do bratanków
Opolczyka.
- (4/11 XI) Bratankowie Opolczyka zawierają rozejm (w Niepołomicach?) z Władysławem i zobowiazują się nie popierać stryja.
-(V) Fedor Lubartowicz, książę Siewierska składa w Wiślicy hołd Władysławowi.
1394
-(I/22 II) Udana obrona zamku w Pławniowicach przed wojskami opolskimi.
-(10 IV) Zawarcie rozejmu z książętami opolskimi (w Głogówku).
-(24 IV) Biskup kujawski Henryk składa (w Poznaniu) przyrzeczenie wierności Władysławowi.
-Nieudana wyprawa krzyżacka na Litwę.
1395
-(III) Układ z książętami zachodniopomorskimi w sprawie popierania Ottona II (syna Świętobora I szczecińskiego) na arcybiskupstwo ryskie.
-(10 IX) Przymierze z książętami szczecińskimi Bogusławem VII i Świętoborem I (zawarte w Sandomierzu).
1396
-(28 V) Hospodar wołoski Wład I Uzurpator podporządkowuje się Władysławowi.
-(14 VII/) Wojska polskie pod dowództwem Spytka z Melszyna (wspierane przez oddziały
Ludwika brzeskiego) uderzają na księstwo opolskie.
- (6 VIII) Kapitulacja Bolesława IV i Bernarda (pod Opolem).
- Zdobycie Gorzowa Śląskiego, Olesna, Lublińca i Bolesławca (VIII/IX).
- Bolesław IV i Bernard zobowiązują się do odebrania wszystkich ziem Władysławowi Opolczykowi (oraz że nie pozwolą mu do końca życia na wojowanie z królem Polski).
-Przekazanie śląskich posiadłości
Władysława Opolczyka Spytkowi z Melszyna.
1397
-(12 VI) Zjazd z książętami śląskimi w Łubnicach.
-(10-15 VII) Zjazd Władysława i
Jadwigi z Zygmuntem Luksemburskim w Starej Wsi na Spiszu (w sprawie pokoju pomiędzy Polską i Węgrami i planu utworzenia ligi antytureckiej).
- (13 VII) Polsko-węgierski traktat pokojowy (zawarty na 16 lat).
-Rycerstwo ziemi chełmińskiej zawiązuje
Związek Jaszczurczy (o charakterze konfederacji), dążący do połączenia ziemi chełmińskiej z Polską.
1398
-(28 V)
Siemowit IV potwierdza odbiór 10000 kop groszy praskich (zgodnie z układem krakowskim z
Jadwigą z 1385 roku) i wycofuje się z Brześcia Kujawskiego.
1399
-(17 VII) Śmierć
Jadwigi Andegaweńskiej.
- Utrata legitymizacji władzy przez Władysława Jagiełłę.
-(ok.24 VII) Zjazd z panami rady koronnej w klasztorze cystersów w Koprzywnicy.
- "Kompromis legitymizacyjny".
- Panowie polscy zobowiązują się do elekcji Jagiełły na króla dziedzicznego.
- Rozpoczęcie starań o rękę Anny cylejskiej, bliskiej krewnej Jadwigi, wnuczki Kazimierza III Wielkiego (dysponującej prawami do tronu polskiego).
- Namiestnikiem królewskim (locumtenes regis, de mandato regis - capitaneas generalis regni Poloniae) do czasu zawarcia związku z Anną cylejską zostaje kasztelan i starosta krakowski Jan z Tęczyna.
-(VIII) Ponowne złożenie przysięgi wierności Władysławowi Jagielle przez panów polskich.
-Klęska wojsk Witolda w bitwie z Tatarami nad rzeką Worsklą.
-Osadzenie Świdrygiełły na Podolu zachodnim przez Władysława Jagiełłę.
1400
-(26 VII) Odnowienie i reforma Akademii Krakowskiej (jako
Collegium Jagiellonicum).
1400-1401
-Wyprawy krzyżackie na Litwę.
1401
-(18 I i 11 III)
Unia wileńsko-radomska.
-Przymierze z Barnimem V słupskim.
1402
-(29 I) Małżeństwo z
Anną cylejską.
-(12 III) Przysięga wierności hospodara mołdawskiego Aleksandra Dobrego.
1403
-(25 II) Koronacja królewska
Anny cylejskiej w katedrze krakowskiej.
- Ostateczna legitymizacja władzy Władysława Jagiełły.
- (19 VII 1402/25 II 1403) Zakończenie namiestnictwa Jana z Tęczyna.
-Papież Bonifacy IX wydaje bullę zabraniającą Krzyżakom podbojów Litwy.
-Władysław zawiera układ rozejmowy z Krzyżakami.
-Powstanie
Collegium Juridicum w Krakowie.
-Lokacja Łukowa na prawie magdeburskim.
-(29 VIII) Hołd lenny Bogusława VIII słupskiego.
1404
-(22-23 V) Zawarcie układu pokojowego z Krzyżakami w Raciążu (ew. Raciążku).
- Władysław potwierdza rezygnację Polski z Pomorza i innych ziem zagarniętych przez Zakon (z wyjątkiem ziemi dobrzyńskiej).
- Zrzeczenie się przez Litwę praw do Żmudzi.
-(1 VIII) Hołd lenny Aleksandra Dobrego, hospodara mołdawskiego (złożony w Kamieńcu Podolskim).
-(11 XI) Władysław, za zgodą szlachty i duchowieństwa, uchwala (w Nowym Mieście Korczynie) podatek dziesiętnego grosza na wykup ziemi dobrzyńskiej.
1405
-Wykupienie ziemi dobrzyńskiej od Krzyżaków (w Toruniu).
1407
-Zajścia antyżydowskie w Krakowie (spowodowane pogłoskami o mordzie rytualnym dziecka chrześcijańskiego).
1408
-Władysław zostaje włączony do rycerskiego Zakonu Smoka i odznaczony Orderem Zakonu Smoka przez króla węgierskiego, Zygmunta Luksemburskiego.
-(jesień) Zjazd z Witoldem w Nowogródku (dotyczący wspólnych działań wojennych przeciwko Krzyżakom).
-Przywilej lokacyjny dla miasta Kowna.
1409
-(V) Wybuch antykrzyżackiego powstania na Żmudzi.
-(VII) Zjazd w Łęczycy.
- Możni polscy uchwalają pomoc dla Litwy, w przypadku gdyby została zaatakowana przez Zakon Krzyżacki.
📖
W roku Pańskim 1409 z powodu wielu szkód i strat, jakie wyrządzili Polacy, Litwini i Żmudzini panom ziemi pruskiej, wielki mistrz Ulryk z Jungingen, za zgodą swoich dostojników wypowiedział wojnę królowi Władysławowi i Witoldowi, wielkiemu księciu litewskiemu. - kontynuacja Kroniki ziemi pruskiej Piotra z Dusburga-(6 VIII) Zakon Krzyżacki wypowiada wojnę Polsce (tzw.
Wielka Wojna).
📖
[Ulryk von Jungingen] w piątek po Wniebowstąpieniu Najświętszej Dziewicy z wyjątkowo wielkim wojskiem wkroczył do ziemi dobrzyńskiej i zniszczył ją prawie doszczętnie. Tym razem komturzy Tucholi i Człuchowa weszli z silnym oddziałem wojska do ziemi zwanej Krajną, i całą obrócili w popiół, zaś zamki Sępólno, Kamień Krajeński, Bydgoszcz zburzyli. - kontynuacja Kroniki ziemi pruskiej Piotra z Dusburga-(14 VIII) Krzyżacy wkraczają do ziemi dobrzyńskiej.
- Utrata ziemi dobrzyńskiej (Dobrzynia, Rypina, Lipna, Bobrownik i Złotorii).
- Komturzy z Tucholi i Człuchowa pustoszą Krajnę, Kamień i Sępolno oraz zajmują Bydgoszcz.
- Spustoszenie okolic Drezdenka przez Arnolda von Baden, wójta (krzyżackiej) Nowej Marchii.
- Żmudzini odbijają Fredeburg z rąk krzyżackich.
- (6 X) Odbicie Bydgoszczy z rąk krzyżackich.
- (8 X) Układ rozejmowy (do 24 VI 1410).
- Władysław wyraża zgodę na sąd polubowny Wacława IV Luksemburskiego, króla niemieckiego i czeskiego.
-Włączenie biskupstwa wileńskiego w skład metropolii gnieźnieńskiej.
-(30 XI-7 XII) Zjazd z Witoldem w Brześciu Litewskim.
1410
-(15 II) Bojkot stronniczego werdyktu rozjemczego Wacława IV Luksemburskiego przez stronę polską i litewską.
-(21 IV) Król Węgier, Zygmunt Luksemburski wypowiada Polsce wojnę.
-(9 VII) Połączone siły polsko-litewsko-rusko-tatarskie wkraczają do państwa zakonnego w okolicy Lidzbarka (Welskiego).
- (13 VII) Zdobycie Dąbrówna.
- (15 VII) Zwycięstwo pod Grunwaldem.
- (25 VII-19 IX) Nieudane oblężenie Malborka.
- (21 IX) Zdobycie Radzynia Chełmińskiego.
- (10 X) Zwycięstwo nad Krzyżakami w bitwie pod Koronowem.
- (5 XI) Krzyżacy zostają pobici pod Tucholą.
-(X) Zajęcie ziemi sądeckiej przez Zygmunta Luksemburskiego.
- Kasztelan lubelski Jan ze Szczekocin rozbija Węgrów pod Bardiowem.
- Wyparcie wojsk węgierskich z Sądecczyzny.
-(9 XI) Władysław zawiera w Nieszawie układ rozejmowy z Krzyżakami.
1411
-(31 I) Krzyżacy zobowiązują się do wypłacenia wysokich odszkodowań wojennych.
-(1 II) Władysław zawiera układ pokojowy z Krzyżakami w Toruniu.
- Powrót Żmudzi do Litwy i ziemi dobrzyńskiej do Polski.
1412
-(12-15 III) Pokojowy zjazd polsko-węgierski w Lubowli na Spiszu.
- Podział Mołdawii na polską i węgierską strefę wpływów.
- (15 III) Zawarcie przymierza z Zygmuntem Luksemburskim.
📖
Gdy na koniec Zygmunt król rzymski i węgierski pomiarkował, że Władysław król Polski począł wzdychać do powrotu, [...] posłał mu i oddał [...] koronę złotą Królestwa Polskiego, którą niegdyś Otto cesarz Bolesława pierwszego króla polskiego był koronował; niemniej berło i jabłko złote i miecz szczerbiec, Żórawiem zwany, z innymi rozlicznymi klejnotami tegoż królestwa, które Elżbieta starsza siostra Kazimierza króla polskiego, a matka Ludwika króla węgierskiego, wywiozła była do Węgier, kiedy Ludwik w obu tych królestwach panował, bojąc się, aby z hańbą i sromotą syna jej, króla Ludwika, niedbale w Polsce sprawującego rządy, Polacy innego sobie nie obrali króla. - Kronika Jana Długosza-(24 V-24 VI) Zjazd z Zygmuntem Luksemburskim w Budzie i Koszycach.
- Przekazanie polsko-krzyżackich sporów pod arbitraż Zygmunta Luksemburskiego.
- Władysław udziela Zygmuntowi pożyczki w wysokości 37000 kop groszy praskich, zabezpieczonej zastawem 13 miast na Spiszu (tzw. zastaw spiski).
- Zygmunt Luksemburski zwraca polskie insygnia koronacyjne (wywiezione na Węgry w roku 1370 przez Ludwika Andegaweńskiego).
-Przeniesienie stolicy metropolitalnej z Halicza do Lwowa.
-(IX) Zjazd z Witoldem w Hrubieszowie.
- Negocjacje w sprawie odnowienia unii polsko-litewskiej.
1413
-(2 X)
Unia w Horodle.
-Przywilej lokacyjny dla miasta Ujścia.
1413-1417
-Chrystianizacja Żmudzi.
1414
-(IV) Zjazd w Grabiach.
- Krzyżacy odmawiają oddania zagarniętych ziem polskich i Żmudzi.
-Spotkanie w Kościanie z biskupem wrocławskim
Konradem IV Starszym i księciem głogowskim, Wacławem.
-(29 VI) Wybucha wojna z Zakonem Krzyżackim (tzw.
wojna głodowa).
- (VII) Zdobycie Nidzicy i Działdowa.
- Krzyżacy odbijają Nidzicę i Działdowo z rąk polskich.
- Oblężenie Brodnicy (przy wsparciu wojsk mazowieckich).
- (7 X) Rozejm w Brodnicy.
1416
-(20/21 I) Śmierć
Anny cylejskiej.
-(IV) Przedłużenie rozejmu brodnickiego (do roku 1417).
- (V) Zatwierdzenie przedłużenia rozejmu na polsko-krzyżackim zjeździe w Inowrocławiu.
-(VIII) Sobór w Konstancji udziela prawa chrztu Żmudzi biskupom z Polski i Rusi (odmawiając tego prawa Krzyżakom).
1417
-(2 V) Małżeństwo z Elżbietą, córką Ottona z Pilczy, wojewody sandomierskiego, wdową po Wincentym Granowskim, staroście generalnym Wielkopolski.
1418
-(IV) Zjazd polsko-krzyżacki w Brześciu.
- Przedłużenie rozejmu brodnickiego (do 13 VII 1419).
-(X) Zjazd z Krzyżakami pod Wieloną.
- Krzyżacy proponują przedstawienie sporu polsko-krzyżackiego papieżowi.
1419
-(V) Zjazd z Zygmuntem Luksemburskim w Koszycach.
- Władysław oficjalnie oddaje spór polsko-krzyżacki pod sąd króla rzymskiego.
- Krzyżacy nie wyrażają zgody na sąd polubowny Zygmunta.
-(VI-VII) Negocjacje z
Erykiem Pomorskim i książętami pomorskimi w sprawie zawarcia antykrzyżackiego sojuszu.
-(VII) Wojska polsko-litewskie gromadzą się pod Czerwińskiem.
- (19 VII) Zakon Krzyżacki zgadza się na sąd polubowny Zygmunta i zawiera układ rozejmowy z Władysławem (za pośrednictwem legatów papieskich; bez porozumienia ze stroną polską).
- (26 VII) Władysław ratyfikuje przedłużenie rozejmu i wycofuje wojska spod granicy z państwem zakonnym.
-(2 VIII) Władysław zostaje porażony przez piorun.
-Kodyfikacja prawa dla ziemi łęczyckiej.
1420
-(6 I) Zygmunt Luksemburski wydaje (we Wrocławiu) wyrok korzystny dla Zakonu Krzyżackiego.
- Zatwierdzenie pokoju toruńskiego.
- Uznanie granicy prusko-mazowieckiej według stanu z 1343 roku.
-Zerwanie polsko-węgierskiego traktatu lubowelskiego.
-(9 IV) Władysław funduje
Collegium Maius.
-(12 V) Śmierć Elżbiety.
-Statuty synodalne arcybiskupa Mikołaja Trąby.
-(VII) Zjazd możnych w Łęczycy.
- Odrzucenie wyroku Zygmunta Luksemburskiego.
- Postulat prowadzenia polityki antykrzyżackiej i antyluksemburskiej.
- Oddanie sporu polsko-krzyżackiego w ręce papieża Marcina V.
-(16 VII) Śmierć Wacława IV Luksemburskiego, króla Czech.
- Husyci czescy proponują Władysławowi objęcie tronu czeskiego.
-(1 IX) Papież Marcin V przedłuża rozejm polsko-krzyżacki (do VIII 1421).
-(zima) Zjazd możnych w Niepołomicach.
- Odrzucenie propozycji husytów.
- Propozycja objęcia tronu czeskiego przez Witolda.
1421
-Zjazd możnych w Lublinie.
- Poparcie kandydatury Witolda na tron czeski.
-(IV) Zawarcie przymierza polsko-brandenburskiego.
- Uzgodnione zostaje małżeństwo córki Jadwigi z Fryderykiem, synem elektora brandenburskiego Fryderyka I Hohenzollerna, po osiągnięciu przez niego pełnoletniości.
-(IV) Papież Marcin V przedłuża rozejm polsko-krzyżacki (do roku 1422).
-(jesień) Nieudane pertraktacje z Zygmuntem Luksemburskim (by w zamian za tron czeski zwrócił Polsce Śląsk i zmienił wyrok).
1422
-(7 lub 24 II) Małżeństwo z
Zofią, córką Andrzeja, księcia holszańskiego.
-(VI) Pokojowy zjazd z Krzyżakami w Nowej Soli.
- Rozejm polsko-krzyżacki nie zostaje przedłużony.
-(14 VII) Wojna z Zakonem Krzyżackim (tzw.
wojna golubska).
- (23 VII) Przywilej czerwiński.
- Wojska królewskie zdobywają miasto Golub (20 VIII), zamek w Golubiu (26 VIII), Bratian oraz Zabrzeźno.
- (27 IX) Układ pokojowy zawarty nad jeziorem Mełno.
- Zakon Krzyżacki zrzeka się Żmudzi i Puszczy Sudawskiej na rzecz Litwy.
- Przyłączenie Nieszawy, Murzynna i Orłowa do Polski.
1423
-(30 III) Zjazd z Zygmuntem Luksemburskim w Kieżmarku.
- Odnowienie traktatu lubowelskiego.
-(28 X)
Przywilej warcki dla szlachty polskiej i litewskiej.
1424
📖
W kilka dni po świętach Narodzenia Pańskiego, Władysław król Polski wybrał się z niezwykłym pośpiechem z Grodna do Polski, dla przygotowania obchodu koronacji. [...]
Z Litwy wyjechawszy król Władysław, przybył do Jedlnej, a stąd przez Iłżę, Łysą Górę i Wiślicę do Krakowa, aby się zająć przygotowaniem obchodu. Spodziewał się bowiem z pewnością przybycia Zygmunta króla rzymskiego i węgierskiego, tudzież innych książąt zaproszonych. Już i Eryk król duński, pobrawszy z sobą rozmaite sprzęty i naczynia złote, do zastawy stołu potrzebne, i nie zażądawszy nawet straży bezpieczeństwa, z wszelką ufnością, w świetnym i wspaniałym orszaku, zaraz po świętach Narodzenia Pańskiego przybył naprzód do Poznania, gdzie z rozkazu i rozporządzenia króla Władysława przyjęty przez znakomitych panów Polskich, a potem odprowadzony do Krakowa, udał się stąd do Węgier. Odwiedziwszy Zygmunta króla rzymskiego i węgierskiego, wrócił znowu do Polski. A gdy się do Krakowa przybliżał, wyjechał przeciw niemu Władysław król Polski do wsi Brzeźnicy niedaleko Bochni, a przyjąwszy go z wielką czcią i uprzejmością, towarzyszył mu aż do Krakowa. Zygmunt król rzymski i węgierski, człek zmiennego umysłu, długo dal na siebie czekać, a potem żądał i znakomitych zakładników i listów ochronnych. Władysław król Polski czyniąc mu zadość, posłał Eryka króla duńskiego, Zbigniewa biskupa krakowskiego i Zbigniewa z Brzezia marszałka królestwa. Ci, gdy we Środę przed Niedzielą Esto mihi i spotkali go w Starej wsi za Szramowicami, Eryk król duński tak do króla rzymskiego Zygmunta przemówił: "I sam z własnej ku tobie, Najjaśniejszy Królu, przychylności, i na żądanie Dostojnego Władysława króla polskiego, przybyłem tu chętnie z dwoma posłami rzeczonego króla, ofiarując ci osobistą rękojmią, ażebyś nas wolnych lub pod strażą póty w twoim królestwie węgierskim zatrzymał, póki zdrowo i szczęśliwie z Polski nie wrócisz." Zygmunt król odpowiedział: "że nigdy nic żądał tak znakomitych zakładników, i o dobrej wierze Władysława króla polskiego nigdy nie wątpił; że więc bez żadnej rękojmi bezpieczeństwa chce jechać do Krakowa." We Czwartek obydwaj królowie, to jest rzymski i duński, wraz z Barbarą królową rzymską przybyli do Nowego Targu na obiad i na nocleg. W Piątek wyruszywszy dalej, zjechali do Myślenic, gdzie ich Władysław król polski w polu otwartym spotkał i z uprzejmym zaproszeniem do Myślenic odprowadził. W Sobotę wszyscy trzej królowie w licznym otoczeniu, strojno i dworno, z Myślenic przybyli do Wieliczki: a zjadłszy przy jednym stole obiad w wyższej sali żupniczej, tego samego dnia, który był nader miły i pogodny, wyjechali do Krakowa. Na ich przyjęcie powychodzili prałaci, rozmaici książęta i panowie, którzy nie tylko z Polski i jej posiadłości, ale i z odległych ziem i królestw zaproszeni licznie się pozjeżdżali, i wszyscy z swoimi drużynami. hufcami, oddziałami rycerstwa, w świetnym i okazałym, jak który mógł przybraniu, z osobna postępowali. Panie także i dziewice zacniejszego stanu w kolebkach i rydwanach złocistych przeciw nim powyjeżdżały. Witał nadto przybywających królów Branda, tytułu Św. Klemensa prezbiter kardynał Placencki, od Marcina V papieża na uroczystość rzeczonej koronacji przysłany; toż Zygmunt książę Korybut, z pocztem pięciuset jazdy. Potem Zofia królowa polska na górze Lasocińskiej kobiercami wysłanej przyjmowała Zygmunta króla rzymskiego i węgierskiego i żonę jego królową Barbarę. Po takowym przyjęciu, wzięła z sobą królową Barbarę do powozu pysznie przyozdobionego, i odwiozła do krakowskiego zamku, gdzie ją umieszczono w komnacie dla Zygmunta króla przygotowanej, to jest w pokoju malowanym. Erykowi królowi wyznaczono wyższą komnatę, która od swego gościa zwana jest dotąd komnatą króla duńskiego. - Kronika Jana Długosza-(4-19 III) Krakowski zjazd monarchów (z okazji koronacji
Zofii holszańskiej).
- Spotkanie z Zygmuntem Luksemburskim, Erykiem Pomorskim, księciem bawarskim Ludwikiem, książętami litewskimi, ruskimi, mazowieckimi i śląskimi.
- Eryk i Zygmunt Luksemburski namawiają (bezskutecznie) Jagiełłę do zerwania zaręczyn jego córki Jadwigi z synem margrabiego brandenburskiego i wydania jej za Bogusława IX słupskiego.
-(9 IV) Edykt wieluński przeciw husytom (m.in. zakaz handlu z Czechami).
-(V) Układ (zawarty w Kaliszu) z książętami oleśnicko-kozielskimi w sprawie ochrony pogranicza przed przestępcami i rozbójnikami.
1425
📖
Po skończonych chrztu obchodach, król uczciwszy obecnych książąt, tudzież posłów królewskich i książęcych, rozmaitymi upominkami i klejnotami, we Środę po Niedzieli trzeciej postu wyjechał z Krakowa zwykłą drogą do Wielkopolski i święta Zmartwychwstania Pańskiego obchodził w Kaliszu, kędy przybył do niego Eryk król duński, wracający z pielgrzymki jerozolimskiej do Grobu Świętego. Miłym było jego przybycie królowi polskiemu, który przyjąwszy go uprzejmie, opatrywał z hojnością we wszystko, i przez kilkanaście dni u siebie w gościnie zatrzymał, a potem uczczonego rozmaitymi podarunkami z wielką czułością pożegnał i do Danii odesłał. - Kronika Jana Długosza-(IV) Zjazd w Kaliszu z
Erykiem Pomorskim.
-(VII) Zjazd w Łęczycy z
Januszem i
Siemowitem IV.
- Kanclerz Siemowita, Stanisław Pawłowski neguje zależność lenną Mazowsza od Korony.
- Wybucha konflikt z Mazowszem.
-(25 IV) Zjazd w Brześciu Kujawskim (w sprawie sukcesji syna
Władysława).
- (25 IV) Przywilej brzeski.
- (30 IV) Możni opowiadają się za elekcyjnością tronu polskiego.
-(14 XI) Synowie
Siemowita IV,
Siemowit V i Kazimierz potwierdzają stosunek wasalny łączący Mazowsze płockie z Koroną Polską.
- Zakończenie konfliktu z Mazowszem.
1426
📖
Władysław król polski po świętach Narodzenia Pańskiego, które wraz z żoną królową Zofią w Wilnie obchodził, i po upływie pewnego przeciągu czasu, gdy przed zapustami, z uśmierzeniem się już zarazy morowej, z Litwy wybierał się do Polski, w puszczy łowieckiej, Białowieżą zwanej, goniąc za niedźwiedziem, nieszczęśliwą przygodą nogę złamał. - Kronika Jana Długosza-(/IV) Władysław łamie nogę podczas polowania w Białowieży.
-(12-20 IV) Wizyta Władysława na Mazowszu (w księstwie
Janusza).
-(VI) Zjazd w Łęczycy.
- Władysław odmawia potwierdzenia aktu elekcji i nadania nowych praw szlachcie.
- Szlachta unieważnia akt elekcji królewicza Władysława.
-Potwierdzenie układu z książętami oleśnicko-kozielskimi dotyczącego zwalczania rozbojów na pograniczu.
-(8 IX) Hołd lenny (złożony w Sandomierzu) książąt mazowieckich
Siemowita V, Trojdena II i Władysława I.
1427
-(17 VI) Zjazd ruskiej szlachty w Haliczu.
-(IX) Zjazd z Witoldem w Horodle.
- Rozmowy w sprawie rzekomej niewierności królowej Zofii i nielegalnego pochodzenia synów Władysława.
-(XI/XII)
Zofia holszańska składa przysięgę oczyszczającą przed biskupem krakowskim i innymi dostojnikami.
1429
-(6 I-IV) Zjazd w Łucku.
- Spotkanie z Zygmuntem Luksemburskim, Witoldem, Erykiem Pomorskim, wielkim księciem moskiewskim Wasylem II Ślepym, wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego Pawłem von Russdorff, wielkim mistrzem zakonu kawalerów mieczowych Zygfrydem, hospodarem Wołoszczyzny, książętami mazowieckimi, pomorskimi, śląskimi i ruskimi, legatem papieskim oraz przedstawicielami cesarza bizantyjskiego Jana VIII Paleologa w celu uzgodnienia wspólnej polityki przeciwko zagrożeniu tureckiemu.
- Władysław popiera koncepcję koronacji Witolda.
1430
-Hołd lenny
Bolesława IV mazowieckiego.
-(4 III)
Przywilej jedlneński.
-(VII) Zatrzymanie na granicy posłańców Zygmunta Luksemburskiego wiozących dekrety koronacyjne i Norymberczyków wiozących koronę dla Witolda.
- Koronacja Witolda (przewidziana na sierpień) nie odbywa się.
-(10 X) Porozumienie z Witoldem z sprawie koronacji.
- Witold zgadza się na zwrócenie się o koronę do papieża i przejęcie jej po swej śmierci przez tego syna Władysława, który zostanie królem Polski.
-(27 X) Śmierć Witolda.
- Władysław mianuje Świdrygiełłę na następcę Witolda, bez uzyskania zgody i bez wiedzy panów koronnych.
- (XI) Przyłączenie zachodniego Podola (z Kamieńcem) do Polski (dokonane przez wojska wysłane przez panów koronnych, bez zgody królewskiej).
1431
-(II) Zjazd w Sandomierzu.
- Panowie koronni godzą się zaakceptować Świdrygiełłę, pod warunkiem, że uzna swe dotychczasowe uprawnienia do sprawowania władzy za niewystarczające i zwróci się o nowe oraz gdy zwróci Koronie Podole i Wołyń.
- Świdrygiełło odrzuca warunki panów koronnych.
📖
Ponieważ zaś Władysław król polski, jako skołatany już trudami i laty, nie mógł dość czynnie zajmować się wyprawą, a z tego omieszkania wielkie dla wojska wynikały szkody, wyznaczył więc do tej sprawy księcia mazowieckiego Ziemowita, Mikołaja z Michałowa kasztelana krakowskiego, tudzież Spytka z Jarosławia sandomierskiego, Sędziwoja z Ostroroga poznańskiego, Marcina z Kalinowy sieradzkiego, Ścibora łęczyckiego, Jana z Lichena brzeskiego, wojewodów; Jana z Oleśnicy marszałka królestwa polskiego, Wojciecha Malskiego kasztelana łęczyckiogo, Jędrzeja Ciołka podkomorzogo sandomierskiego, i Piotra Niedźwieckiego, na których złożył wszystek ciężar i staranie w prowadzeniu wojny, zleciwszy im, aby czynili i obmyślali co było potrzebnym. - Kronika Jana Długosza-(VI) Świdrygiełło zawiera przymierze z Zakonem Krzyżackim i hospodarem mołdawskim (zmierzając do uniezależnienia Litwy).
- (VII) Wyprawa wołyńska przeciwko Świdrygielle.
- (1 IX) Rozejm ze Świdrygiełłą w Czartorysku (do roku 1433).
-(VIII-IX) Najazd krzyżacki na ziemię dobrzyńską, Kujawy i Wielkopolskę.
- (13 IX) Zwycięstwo pod Dąbkami.
1432
-(IV) Zjazd w Sieradzu.
- Uznanie dziedzicznych praw synów królewskich do tronu.
-Zawarcie przymierza z księciem słupskim, Bogusławem IX.
-(VII) Antykrzyżackie przymierze z Czechami w Pabianicach.
-Fiasko rozmów pokojowych ze Świdrygiełłą.
-(31 VIII/1 IX) Nieudany zamach na Świdrygiełłę w Oszmianie.
- (1 IX) Ucieczka Świdrygiełły do Witebska.
- (1 IX) Przejęcie tronu litewskiego przez Zygmunta Kiejstutowicza.
-(15 X)
Unia w Grodnie.
-Lokacja Łucka na prawie magdeburskim.
1433
-(9 I) Potwierdzenie
przywileju jedlneńskiego w Krakowie.
📖
Także przyszła do mnie prawdziwa wieść z Polski, że książęta śląscy, jako książę Kantner [Konrad V Kantner oleśnicki], książę Henryk [IX Starszy głogowski], książę Jan z Żagania i Biały książę [Konrad VII Biały oleśnicki], byli w niedzielę po Wielkiej Nocy u króla polskiego w Kaliszu i całkiem się zjednoczyli oraz przyłączyli do króla z odpowiedzią albo przyrzeczeniem na Zielone Świątki wysłać także pewną czeladź. Jeśli Polacy tak bardzo się do wojny szykują i tu o ludzi starają, to może przynieść Waszej Łaskawości pewne szkody. - fragment listu szpiega krzyżackiego Piotra Czane do wielkiego mistrza-(19 IV) Zjazd w Kaliszu.
📖
[...] Wielkopolanie i Czesi, których dowódcą był Czapko, do Nowej wkroczyli Marchii. A gdy ruszyli na Pomorze Gdańskie, dołączyli się do nich Polacy z Krakowa i kraj cały nikczemnie spalili oraz spustoszyli, czternaście jeno wiosek bez szkody zostawiając. Weszli takoż na ziemię szczecińską w okolicach Kołbacza i Chojny, włości kołbackie zniszczyli i spalili, jak i w kraju wielkie uczynili szkody. - Pomerania Tomasza Kantzowa-(VI-XII) Polsko-husycka wyprawa na Pomorze Gdańskie i Nową Marchię.
- (VII-15 VIII) Nieudane oblężenie Chojnic.
- (13 IX) Układ rozejmowy zawarty w Jasieńcu (ważny do Bożego Narodzenia).
- (15 XII) Zawarcie rozejmu w Łęczycy (na okres 12 lat).
1434
-(I) Władysław uznaje wyniesienie Zygmunta Kiejstutowicza na tron litewski.
-Przywilej lokacyjny dla miasta Włodzimierza.
-(1 VI) Śmierć Władysława II Jagiełły w Gródku.
