Przemysław toszecki (oświęcimski)
[...] człowiek ten złej wiary i niesłowny w dotrzymaniu obietnic, nie sromał się łamać po wielekroć zawarte przymierze.
Kronika Jana Długosza
| rodzice ⇒ drzewo genealogiczne |
|---|
| Kazimierz I oświęcimski | Anna, córka Henryka VIII Młodszego Wróbla |
| życie |
|---|
| ok.1425 - XII 1484 (Toszek?) |
| małżeństwa (konkubinaty) |
|---|
- ❤Cecylia, córka Teofila (poddanego z ziemi żywieckiej?)
- związek niepewny; wspomina o nim - jako o związku małżeńskim - tylko Andrzej Komoniecki w dziele Chronografia albo Dziejopis Żywiecki z roku 1704
- ⚭ 1463-1468/72: Małgorzata (Machna), córka Mikołaja I opolskiego
|
| potomstwo (naturalne) ⇒ drzewo genealogiczne |
|---|
- córka
- istnienie i pochodzenie niepewne; wspomina o niej tylko Andrzej Komoniecki w dziele Chronografia albo Dziejopis Żywiecki z roku 1704
syn- istnienie i pochodzenie niepewne; wspomina o nim tylko Andrzej Komoniecki w dziele Chronografia albo Dziejopis Żywiecki z roku 1704
- Małgorzata (II 1467/II 1468 - 8 XI 1531)
|
| panowanie |
|---|
1433/34-1438, 1440-1445: 1/2 Gliwic, Oświęcim, Toszek, Zator (współrządy)
1438-1440: 1/2 Gliwic, Oświęcim, Toszek (współrządy)
1445-1463, 1466-1484: Pyskowice, Toszek
1463-1465: Pyskowice, Toszek, Ujazd
/1448-1448/: Żywiec |
1433/1434
📖
[...] Kazimierz książe oświęcimski, syn Przemysława młodszego, zabitego od Chrzana Czecha, w zamku swoim Oświęcimiu życia dokonał i w klasztorze braci zakonu kaznodziejskiego pochowany został. - Kronika Jana Długosza-(22 XII 1433/26 VII 1434) Śmierć
Kazimierza I oświęcimskiego.
- Faktyczną władzę w księstwie oświęcimskim przejmuje brat Wacław (formalnie współrządzi z Przemysławem i Janem).
1437
-(16 X) Spotkanie (w Krakowie) z
Władysławem III.
1438
📖
[Dziersław z Rytwian] we wtorek zapustny przybył pod miasteczko Zator, a przystawiwszy drabiny w nocy, kiedy mieszczanie bynajmniej się nie spodziewali zdrady, miasto opanował, i wszystkich mieszkańców z domów powyrzucał, ich zaś majątki zagrabił. [...]
Ale gdy około środopościa wojsko zaborcy wysłane pod Toszek powracało ze zdobyczą i stanęło noclegiem w powiecie siewierskim przy wsi Wojkowicach, gdzie lud rozwolniony po trudach podróży oddal się był opilstwu, i niepomny, iż się znajdował w nieprzyjacielskiej ziemi, słabą albo raczej żadną nie ubezpieczał się strażą, napadli je w nocy Ślązacy i pobili. Część zginęła pod mieczem, a część dostała się w niewolę. - Kronika Jana Długosza-(II) Najazd Dziersława z Rytwian na księstwo oświęcimskie.
- (25 II) Utrata Zatora.
- Porażka najeźdźców w starciu z siłami Wacława I cieszyńskiego i książąt oświęcimskich pod Wojkowicami Kościelnymi.
-(20 IX-XI)
Władysław III wyprawia się do Czech w celu intronizacji
Kazimierza Jagiellończyka.
- (2 X) Przemysław, Wacław i Jan, pod rygorem utraty Zatora, zobowiązują się (w Toszku) do zachowania rozejmu przez okres roku (do 29 IX 1439) oraz do złożenia hołdu Kazimierzowi po jego koronacji na króla czeskiego, pod warunkiem uzyskania przez niego poparcia innych książąt śląskich.
1440
📖
A lubo król trzymał to miasto [Zator] niejaki czas przez swoich starostów w posiadaniu, później jednak zwrócił je Wacławowi księciu oświęcimskiemu, a wziął od niego zamek Barwałd, przyjąwszy zarazem hołd wierności i przysięgi, tak iż rzeczony zamek Barwałd stał się odtąd własnością królewską, a sam książę wieczystym Królestwa Polskiego lennikiem i hołdownikiem. - Kronika Jana Długosza-(26 X)
Władysław III zwraca Zator książętom oświęcimskim w zamian za zamek w Barwałdzie, obietnicę hołdu i likwidację fortyfikacji obronnych.
1441
-(9 I)
Wacław przyrzeka złożenie hołdu lennego królowi polskiemu (w przeciągu 4 tygodni) w imieniu własnym oraz swych młodszych braci.
1445
-(19 I) Podział księstwa oświęcimskiego (przeprowadzony przez Mikołaja V karniowsko-raciborskiego).
- Jan obejmuje Oświęcim, Kęty, Żywiec i połowę Gliwic, Wacław - Zator i Wadowice, a Przemysław ziemię toszecką.
- Zobowiązanie się Jana i Przemysława do partycypacji w kosztach budowy zamku i umocnień fortyfikacyjnych w Zatorze.
1447
📖
Z Mikołajem i Wacławem książętami raciborskimi i Bolesławem cieszyńskim, tudzież wielu radcami ich księstw, i posłami książąt oświęcimskich, którzy na niedzielę pierwszą postu zjechali do Krakowa, wskutek wzajemnych układów [...] zawarty został pokój wieczysty, na warunkach słusznych i obu stronom dogodnych, wzajemnie stwierdzony i opisany. - Kronika Jana Długosza-(4 II) Układ krakowski z Królestwem Polskim.
- Regulacja sporów granicznych oraz sądownictwa złoczyńców.
1448
-(13 IX) Potwierdzenie przywilejów miasta Żywca.
1450
📖
We wtorek pod Św. Franciszku, Przemysław książę toszecki zebrawszy z całego księstwa swoje siły zbrojne i zaciągnąwszy w posiłku zgraję łupieżców i rozbójników, podszedł zdradziecko pod zamek Siewierz, należący do kościoła krakowskiego, i wszelkimi sposobami usiłował do zdobyć. Ale odparty z hańbą, bo mu nie dozwolono nawet widzieć przekopów, rzucił się do grabieży, i ziemię siewierską, która mu w niczym nie była krzywą, w wielu miejscach spustoszył. Zuchwałość tę atoli ciężko potem odpokutował: rycerstwo bowiem Zbigniewa kardynała, razem z Siewierzanami, nawiedziło po wielekroć okolice Toszka, aż wreszcie stanęło obustronne przymierze, a książę Przemysław zmuszony był szkody zarządzone nagrodzić. Do tych zaś wszystkich napaści i gwałtów namówiony był od Piotra Szafrańca podkomorzego krakowskiego. - Kronika Jana Długosza-(X) Niszczycielski najazd na ziemię siewierską (dobra biskupstwa krakowskiego).
- Nieudane oblężenie Siewierza.
- Odwetowa wyprawa rycerstwa małopolskiego na księstwo toszeckie.
- Zawarcie porozumienia pokojowego z kardynałem Zbigniewem Oleśnickim.
1452
-(jesień) Przemysław i
Jan najeżdżają na ziemię krakowską.
1453
-(12 III) Zawarcie układu rozejmowego z Królestwem Polskim (ważnego do 25 VII).
📖
Z książętami Bolesławem [V] opolskim i Przemysławem toszeckim, od których przybyli posłowie z prośbą o pokój, zawarto rozejm na lat dziesięć. Nie życzyli sobie bowiem Polacy wojny nawet z najsłabszym nieprzyjacielem, póki króla widzieli jeszcze chwiejącym się i nieustalonym w swoim sposobie myślenia. - Kronika Jana Długosza-(24 VI-3 VII) Zjazd walny szlachty z
Kazimierzem Jagiellończykiem w Piotrkowie.
- (2 VII) Przedłużenie rozejmu z Królestwem Polskim (do 22 VII 1455).
1454
-(XII) Przemysław wstępuje na służbę Związku Pruskiego i udaje się do Prus (na czele oddziału zaciężników).
1456
📖
Wielu nadto królewskich rycerzy zaciężnych, a zwłaszcza dwaj książęta oświęcimscy, Janusz i Przemysław, i Jan Kolda, nie mogąc dłużej ścierpieć zwłoki w wypłacie należnego im żołdu, obóz porzucili. - Kronika Jana Długosza-Powrót z Prus wobec nieotrzymania należnego żołdu.
1458
-(25 I) Porozumienie pokojowe pomiędzy
Kazimierzem Jagiellończykiem i
Janem IV zawarte w Bytomiu dzięki mediacji Przemysława.
1463
-(/23 II) Małżeństwo z Małgorzatą (Machną), córką
Mikołaja I opolskiego.
-Przemysław wykupuje Ujazd (wraz z okręgiem) - wiano swojej żony.
1465
📖
[...] dnia szesnastego maja, w kościele krakowskim ochrzczona przez Jana krakowskiego i Jakuba włocławskiego, biskupów, w obecności książąt, Przemysława cieszyńskiego, Janusza raciborskiego, Przemka toszeckiego, Wacława zatorskiego, Janusza gliwickiego i Jana rybnickiego, nazwana została Elżbietą. - Kronika Jana Długosza-(16 V) Udział w krakowskich uroczystościach chrzcielnych Elżbiety, córki
Kazimierza IV Jagiellończyka.
-Sprzedaż Ujazdu (wraz z okręgiem) na rzecz biskupa wrocławskiego, Jodoka z Rożemberka.
1466
-Przemysław ponownie wykupuje okręg ujazdowski z rąk biskupa wrocławskiego i przekazuje go swojemu bratu,
Janowi IV.
1468/1472
-(1468/26 IV 1472) Śmierć Małgorzaty (Machny).
1471
📖
We czwartek, dnia dwudziestego piątego lipca, Władysław, nowo obrany król czeski, wyjechawszy z Krakowa, puścił się w podróż do Czech. [...] Byli w orszaku Władysława trzej biskupi, Mikołaj kamieniecki, Wincenty chełmiński i Paweł laodycejski, sześciu książąt śląskich, jako to, Przemysław toszecki, Wacław rybnicki, Jan raciborski, Kazimierz cieszyński, Jan gliwicki i Jan zatorski [...] - Kronika Jana Długosza-(25 VII-VIII/IX) Przemysław (wraz z bratem
Janem) bierze udział w wyprawie królewicza polskiego Władysława Jagiellończyka, w celu objęcia tronu czeskiego.
- (22 VIII) Koronacja królewska Władysława w Pradze.
- Pogorszenie stosunków z królem węgierskim Maciejem Korwinem, kontrkandydatem Jagiellończyka do tronu czeskiego.
1479
-(VI) Przemysław (wraz bratem
Janem) bierze udział w zjeździe pokojowym Władysława Jagiellończyka z Maciejem Korwinem w w Ołomuńcu.
-(12 VIII) Złożenie (w Ołomuńcu) hołdu lennego Maciejowi Korwinowi.
1484
-(XII) Śmierć Przemysława toszeckiego w Toszku (?).
- Maciej Korwin bezprawnie zajmuje ziemię toszecką i przekazuje swemu synowi, Janowi Korwinowi.
