Bolesław Pobożny (kaliski)
Ten Bolesław był największym triumfatorem nad Niemcami i człowiekiem mężnym, który nie lękał się żadnego króla, bez względu na jego potęgę.
Rocznik małopolski
| rodzice ⇒ drzewo genealogiczne |
|---|
| Władysław Odonic Plwacz | Jadwiga- pochodzenie nieznane; XIII-wieczna Kronika Wielkopolska identyfikuje ją jako siostrę Świętopełka, wielkorządcy Pomorza Gdańskiego, tj. córkę Mściwoja I Spokojnego; istnieje również hipoteza, iż była córką Świętopełka Władysławowica, królewicza czeskiego
|
| życie |
|---|
| 1224/1227 - 6, 13 lub 14 IV 1279 (Kalisz) |
| małżeństwa |
|---|
- ⚭ 1256 - 1279: Jolenta Helena, córka Beli IV, króla Węgier; beatyfikowana w 1827 roku przez papieża Leona XII
|
| potomstwo ⇒ drzewo genealogiczne |
|---|
- Elżbieta (1261/63 - 28 IX 1304)
Jadwiga (1270/75 - 10 XII 1339)
Anna (1276 - lata 80. albo 90. XIII w.)
|
| panowanie |
|---|
1247-1249: Kalisz, Przemęt
1249-1250: Biechowo, Bnin, Czarnków, Giecz, Gniezno, Nakło, Ostrów, Śrem, Ujście
1253: Kalisz
1253-1268: Biechowo, Bnin, Czarnków, Giecz, Gniezno, Kalisz, Ruda
1257-1273: Poznań (regencja)
1268-1269: Biechowo, Bnin, Bydgoszcz, Czarnków, Giecz, Gniezno, Kalisz, Ruda
1269-1271, 1273-1278: Biechowo, Bnin, Bydgoszcz, Czarnków, Giecz, Gniezno, Kalisz, Kruszwica, Radziejów, Ruda
1271-1273: Biechowo, Bnin, Bydgoszcz, Czarnków, Giecz, Gniezno, Inowrocław, Kalisz, Kruszwica, Radziejów, Ruda
1278-1279: Biechowo, Bnin, Czarnków, Giecz, Gniezno, Kalisz, Kruszwica, Radziejów, Ruda |
1241
📖
Wielkopolanie, którzy sprzyjali księciu Henrykowi [...] porzucając syna jego Bolesława Rogatkę z powodu jego pychy i wymawiając mu swe służby, demonstracyjnie przyłączyli się do synów niegdyś Władysława, syna Odona, to jest Przemysła i Bolesława [Pobożnego], którzy byli prawdziwymi dziedzicami Wielkopolski. Następnie zajęli twierdzę w Przemęcie. - Rocznik kapituły gnieźnieńskiej-
Przemysł i Bolesław przejmują Przemęt wraz z okręgiem (dotychczasowe władztwo
Bolesława Rogatki).
ok. 1242/1243
-Zdobycie Krzywina, Kościana, Starogrodu, Międzyrzecza (przed 1246) i Zbąszynia (przed 22 III 1243), należących uprzednio do władztwa książąt śląskich.
1242-1243
📖
[...] brodaci krzyżacy połączywszy się z polskimi książętami zdobyli Wyszogród i Sartawicę, grody wspomnianego Świętopełka. Także gród Nakło pozostający pod władzą młodzieńców Przemysła i Bolesława, który tenże Świętopełk krótko przedtem podstępnie zajął, odebrali z rąk jego i zwrócili księciu Przemysłowi oraz bratu jego [...] - Kronika wielkopolska
---
Potem przyszli braciom na pomoc książę kujawski i książę kaliski, którzy wraz z braćmi oblegli gród Nakło, który został wydany im [wraz z] nietkniętym wyposażeniem i życiem tych, którzy go bronili. Następnie, rozproszywszy się po całym Pomorzu, wszystko okrutnie spustoszyli. Kiedy się to stało, za pośrednictwem wspomnianego pana legata zostały zawarte rozejmy między wspomnianym księciem [Świętopełkiem] a braćmi z Prus w ten sposób, że tenże książę dał braciom swojego syna Mściwoja jako zakładnika, po to, aby na przyszłość pozostała między nimi trwała zgoda. - Kronika oliwska-Udzielenie militarnego wsparcia wojskom krzyżackim i kujawskim w walkach ze
Świętopełkiem gdańskim.
- Koalicjanci zdobywają Sartowice (3/4 XII 1242), Wyszogród (XII 1242) i Nakło (I 1243).
1243
-(22 III) Traktat handlowy z Zakonem Krzyżackim (zawarty w Gnieźnie).
- Zagwarantowanie swodoby przejazdu kupcom krzyżackim przez terytorium Wielkopolski.
1244-1245
📖
[...] wszyscy wielkopolscy możni jednomyślnie sprzysięgli się przeciw kościołowi poznańskiemu chcąc naruszyć jego niezależność, którą mu przyznał i przywilejem swoim poręczył [...] Władysław Odowic. Przed ich szaleństwem ustąpił do czasu ksiądz biskup Boguchwał ze swą kapitułą. [...]
[...] bracia Przemysł i Bolesław na usilne prośby wspomnianego księdza biskupa Boguchwała i jego kapituły zatwierdzili przezornie przywilej ich ojca, zawierający [...] wolności i zwolnienia od ciężarów, i kazali obwieścić go publicznie, aby pod karą przestrzegano tego. - Kronika wielkopolska-Bunt możnych wielkopolskich przeciwko nadmiernemu uprzywilejowaniu biskupstwa poznańskiego.
- (1244) Biskup poznański Boguchwał II rezygnuje z niektórych przywilejów.
- (1245) Przemysł i Bolesław potwierdzają immunitet biskupstwa poznańskiego i przywracają wszystkie przywileje Kościoła.
1245
📖
[...] w dzień Św. Wojciecha, książę Przemysł przypasał miecz rycerski bratu swemu Bolesławowi, i to w katedrze gnieźnieńskiej, gdzie uroczystą mszę odprawił ksiądz arcybiskup Pełka. - Kronika wielkopolska-(23 IV) Bolesław zostaje pasowany (w katedrze gnieźnieńskiej) na rycerza przez brata
Przemysła.
1246
📖
[...] książę Śląska Bolesław przybywszy do Wielkopolski zbudował gród Kopanicę nad rzeką Obrą. Bracia Przemysł i Bolesław [Pobożny] zabiegłszy mu drogę ze swymi wojskami, przed starciem wojennym zawarli przyjazny układ i w zamian za dobrodziejstwo pokoju darmo oddali mu trzy grody: Santok, Międzyrzecz i Zbąszyń. - Kronika wielkopolska-(II-VII) Wyprawa
Bolesława Rogatki na Wielkopolskę.
1247
📖
[...] rodzeni bracia Przemysł i Bolesław, w ten sposób podzielili ziemię wielkopolską, iż księciu Bolesławowi przypadł gród kaliski z jego przyległościami i cały kraj, który rozciąga się od rzeki Prosny aż do Przemętu, oraz sam gród Przemęt z wszystkimi jego przyległościami; w kierunku zaś północnym [ciągnie się] aż do rzeki Warty i aż do Mosiny oraz do bagna, które nazywa się Sepno, i dalej zamknięty jest Łąką, wreszcie rzeką Obrą. Pozostała zaś część ziemi gnieźnieńskiej i poznańskiej wraz z ich przyległościami przypadła jako posiadłość księciu Przemysłowi. - Kronika wielkopolska-(/3 VII) Podział dzielnicy wielkopolskiej.
- Bolesław otrzymuje od Przemysła ziemię kaliską i Przemęt.
📖
[...] książę kaliski Bolesław, brat Przemysła, odzyskał gród lędzki, który Kazimierz, książę Kujaw i Łęczycy [...] zatwierdził ongi w posiadaniu mnichów lędzkich, a potem zatrzymał w swym ręku. - Kronika wielkopolska-(VI/VIII) Odbicie grodu w Lądzie z rąk
Kazimierza Konradowica.
1248
-(zima/wiosna)
Kazimierz Konradowic odzyskuje gród w Lądzie.
1249
📖
A bratu swemu, księciu Bolesławowi, dał Gniezno, Bnin, Giecz, Biechów, Ostrów, Nakło, Ujście, Czarnków i Śrem. Bolesław zaś odstąpił księciu Przemysłowi swoją dzielnicę [złożoną z] grodu i ziemi kaliskiej przylegającej do niego. - Kronika wielkopolska
---
Mimo sprzeciwu ze strony wielu mężów przeprowadza [Przemysł] nowy podział między siebie i swego brata Bolesława, nie do równej części, albo na podstawie decyzji doradców, ale według własnego uznania, unieważniając poprzedni podział. A ponieważ młodszy brat Bolesław nie miał odwagi sprzeciwić się, przywłaszczył do swego działu lepsze [ziemie], nieurodzajne i gorsze pozostawiając bratu Bolesławowi.- Kronika Jana Długosza-(20 IV/24 VIII)
Przemysł inicjuje nowy podział Wielkopolski.
- Przejęcie dzielnicy gnieźnieńskiej przez Bolesława, w zamian za Kalisz (z okręgiem).
📖
W tym samym roku Konrad, syn niegdyś Henryka, księcia śląskiego zabitego przez Tatarów, z obawy przed bratem Bolesławem przeniósł się do [Wielko]Polski, do Przemysła, księcia wielkopolskiego, swego szwagra, który go gościnnie przyjął i szlachetnie traktował. Wreszcie zebrawszy wojsko swoje, a także swego brata Bolesława, księcia gnieźnieńskiego, zbudował i umocnił twierdzę Bytom, i przekazał ją wspomnianemu szwagrowi swemu Konradowi. Gdy zaś twierdza ta została wzniesiona, książę Przemysł księcia Bolesława [Rogatkę] pojmał i uwięził, gdyż odmówił on bratu swemu Konradowi prawa do części ziemi, a nawet tegoż podstępnie zgładzić usiłował. - Rocznik kapituły poznańskiej-(lato)
Przemysł i Bolesław udzielają pomocy zbrojnej
Konradowi w walce z
Bolesławem Rogatką.
- (24 VIII) Wiec książęcy w Zdunach.
- Przemysł zdobywa Bytom (Odrzański), umacnia go i przekazuje Konradowi.
1250
📖
[...] książę Przemysł pojmał brata swego Bolesława i zajął wszystkie jego warowne grody, mianowicie: Gniezno, Nakło, Ujście, Czarnków, Śrem, Giecz, Biechowo itd., które poddały mu się dobrowolnie. - Kronika wielkopolska-(19 V) Pojmanie i uwięzienie Bolesława przez
Przemysła.
- Przemysł przejmuje władzę w ziemi gnieźnieńskiej.
1253
📖
W tym samym roku [1253 - przyp. wł] książę Przemysł szlachetnego męża brata, księcia Bolesława, w święto Wielkiejnocy uwolnił z niewoli, w którą go był pojmał, dając mu czasowo twierdzę Kalisz, dopóki nie przydzieli mu innej części ziemi. - Rocznik kapituły poznańskiej-(20 IV)
Przemysł uwalnia Bolesława.
- Bolesław tymczasowo przejmuje Kalisz.
-(23 IV) Lokacja Poznania na prawie magdeburskim.
📖
A gdy potem zeszli się w grodzie Gieczu, w obecności księdza Pełki, arcybiskupa gnieźnieńskiego i innych możnych panów Wielkopolski, przyznał [Przemysł] temu bratu swemu Bolesławowi jako jego udział stolicę Gniezno, Kalisz, Rudę, Pyzdry, Środę, Bnin, Biechów, Giecz, Pobiedziska i Kłecko. - Kronika wielkopolska-(7-20 V) Wiec w Pogorzelicy (
k. Giecza).
- (20 V) Ostateczny podział Wielkopolski.
- Bolesław obejmuje władzę w księstwie kalisko-gnieźnieńskim.
1254
📖
[...] książęta Wielkopolski Przemysł i Bolesław [Pobożny] oraz książę Głogowa Konrad wraz ze swoimi wojskami spustoszyli ziemie wokół Trzebnicy, Widawy, a za Odrą Oleśnicę, należące do księcia wrocławskiego Henryka. Wsi kościelnych wcale nie nękali. - Kronika wielkopolska-(IX) Bolesław wyprawia się wraz z
Przemysłem (przy wsparciu
Konrada) na księstwo wrocławskie
Henryka III.
- Splądrowanie okolic Wrocławia, Trzebnicy, Cerekwicy i Leśnicy.
1255
📖
[Mściwoj] zajął skutkiem zdrady pewnego kusznika gród Nakło należący do księcia Przemysła. [...] Przemysł zaś zebrawszy wojsko swoje i swego brata Bolesława [Pobożnego], wespół z Kazimierzem, księciem Kujaw, zewsząd obwałował wspomniany gród. Bolesław Wstydliwy, książę Krakowa, przysłał mu na pomoc tysiąc, a Siemowit Konradowic, książę Mazowsza, ośmiuset zbrojnych. Przemysł zaś i Kazimierz widząc, że gród jest silny i nie można łatwo go zdobyć, zbudowali innych gród naprzeciw dawnego grodu w kierunku zachodnim. - Kronika wielkopolska-(29 IX)
Mściwoj II, syn
Świętopełka gdańskiego zdobywa Nakło (władztwo
Przemysła).
1256
-(zima/wiosna) Interwencja
Henryka III,
Bolesława Rogatki,
Władysława i
Konrada w kurii papieskiej przeciwko książętom wielkopolskim.
- (23 III) Papież Aleksander IV bierze w opiekę książąt śląskich oraz nakazuje biskupom ołomunieckiemu i lubuskiemu rozpatrzenie ich skargi.
- (I 1257) Zatwierdzenie przez papieża Aleksandra IV (poprzez wydanie odpisu bulli Grzegorza IX z 26 VI 1235) układu granicznego śląsko-wielkopolskiego z 22 IX 1234 roku, w którym Władysław Odonic zrzekł się ziemi kaliskiej, rudzkiej, Śremu i Santoka na rzecz Henryka Brodatego.
📖
[...] książę Przemysł z wojskami swoimi i brata swego Bolesława oraz książę Kujaw Kazimierz zeszli się koło grodu Nakła i po naradzie ruszyli na zdobycie grodu Raciąża. [...] Gdy wspomniani książęta przyszli pod ten gród, podłożyli ze wszystkich stron ogień i zaczęli oblegać go. Grodzianie nie mogli stawić im oporu wobec wysoko buchających płomieni, a chcieli uniknąć śmierci od ognia, [więc] ci, którzy zdołali wyjść, wkroczyli na placówki nieprzyjaciół i dobrowolnie oddali się z niewolę. Wielu jednak nie mogło wyjść i ci, zagarnieci ogniem, okrutnie spłonęli wraz z grodem i znajdującym się tam dobytkiem. - Kronika wielkopolska-(I/III) Wsparcie militarne
Przemysła w wyprawie przeciwko Pomorzanom.
- Spalenie grodu w Raciążu (władztwa Mściwoja II).
- (21 V) Pomorzanie zwyciężają pod Nakłem.
📖
Zatem rok przed śmiercią pana Przemysła, księcia polskiego, szlachetny mąż brat jego, pan Bolesław, książę polski, w ziemi krakowskiej u księcia Bolesława, syna niegdyś Leszka, wziął sobie za żonę córkę króla węgierskiego, imieniem Helena. W roku pańskim 1258 przywiódł ją do swojej ziemi z ziemi krakowskiej. - Rocznik kapituły poznańskiej-Małżeństwo z Jolentą Heleną, córką Beli IV, króla Węgier.
1257
-(4 VI) Śmierć
Przemysła I.
- Objęcie władzy nad ziemią poznańską (z tytułu opieki nad małoletnim Przemysłem II).
-(7 XI) Spotkanie z
Bolesławem Wstydliwym na wiecu w Kurowie (
k. Sandomierza).
1258
📖
Bolesław zebrawszy z Wielkopolski całe swoje wojsko potężnie naszedł na całą ziemię Kujaw. I poszedłszy pod Inowrocław, i rozstawiwszy wokół niego placówki, odważnie do niego szturmował. Na pomoc przybył mu Warcisław, książę Pomorza, z sześciuset zbrojnymi. Kazimierz nie mogąc sprostać ich potędze zwrócił środkową część kasztelanii lędzkiej, spaliwszy gród lędzki, który niegdyś zbudował. - Kronika wielkopolska-(3 I/IV) Bolesław wyprawia się na Kujawy (przy wsparciu Warcisława III, księcia dymińskiego).
- Oblężenie Inowrocławia.
- Kazimierz Konradowic odstępuje Bolesławowi środkową część kasztelanii lądzkiej, w zamian za zaniechanie oblężenia Inowrocławia.
przed 1259
-Lokacja Międzyrzecza na prawie magdeburskim.
1259
📖
[...] Warcisław, książę Kaszubów, wyruszył przeciw Świętopełkowi, księciu Pomorza, z wojskiem Wielkopolan, które książę Wielkopolski Bolesław przysłał na pomoc, i z biskupem kamieńskim. I przyszedłszy w okolicę Słupska [...] pozostawił biskupa i wojsko jego oraz część swoich rycerzy na licznych placówkach, aby występując w obronie, strzegli miasto jego i Wielkopolan, a także klienteli tam pozostawionej, sam [zaś] z wielkim wojskiem śmiało pustoszył ziemię Świętopełka. Lecz Świętopełk nie mogąc stawić [wprost] oporu jego potędze, rzucił się na [te] placówki i pokonawszy biskupa z jego wojskiem, zmusił [go] do ucieczki. Bardzo wielu rycerzy i giermków zabił, a niektórych zabrął w niewolę. I zagarnąwszy wiele łupów i jeńców uszedł cało. - Kronika wielkopolska-Udzielenie militarnego wsparcia Warcisławowi III dymińskiemu walczącemu ze
Świętopełkiem gdańskim.
- Porażka w starciu z oddziałami Świętopełka pod Słupskiem.
📖
[...] Kazimierz, książę Kujaw, Łęczycy i Sieradza, zebrawszy wojsko w liczbie aż dwóch tysięcy wojów, [...] potajemnie wkroczył na ziemię kaliską. Wrogo na nią napadłszy pustoszył ją bez miłosierdzia. [...]
[Bolesław] dopadł wojska Kazimierza i odważnie rzucił się na niego między Kłonią i Opatowem, wsią arcybiskupa, w pewnym Borze, który nazywa się Solec. [...] choć było ich niewielu, zawrócił do ucieczki Kazimierza i liczne jego wojsko. Zabiwszy wielu, zraniwszy i wziąwszy do niewoli odzyskał zgarniętą przez tamtych zdobycz i zdobył trzysta ich wierzchowych koni. - Kronika wielkopolska-(16 III)
Kazimierz Konradowic wkracza do ziemi kaliskiej.
- Bolesław zwycięża oddziały kujawskie pod Opatówkiem.
📖
[Kazimierz] na jednym wiecu, który sam podstępnie zwołał, pojmał Herkebolda, wojewodę gnieźnieńskiego, brata jego Szymona, tamtejszego kasztelana, Mikołaja, wojewodę kaliskiego oraz wielu innych rycerzy. - Kronika wielkopolska-(wiosna/lato)
Kazimierz Konradowic pojmuje możnowładców wielkopolskich zwabionych na wiec (zapewne pod pozorem rozmów pokojowych).
📖
[...] książę Kazimierz z pomocą zdradzieckiego księcia Świętopełka zbudował gród w Pakości, w dzielnicy księcia Wielkopolski Bolesława i na jego szkodę. - Kronika wielkopolska-(lato) Najazd
Kazimierza (wraz ze Świętopełkiem II gdańskim) na Wielkopolskę.
-(29 IX-6 X) Odwetowa wyprawa Bolesława,
Bolesława Wstydliwego,
Siemowita oraz Romana halickiego na ziemię łęczycką.
- (30 XI) Zawarcie porozumienia pokojowego.
- Kazimierz zwraca resztę kasztelanii lądzkiej oraz gród Pakość Bolesławowi i uwalnia możnowładców wielkopolskich.
1260
-(wiosna) Układ z
Kazimierzem Konradowicem.
📖
[Bolesław] tytułem posagu zapewnił jej [Konstancji] kasztelanię santocką, lecz nie sam gród. - Kronika wielkopolska-(1 VII) Wiec w Poznaniu.
- Bolesław przekazuje kasztelanię santocką (bez Santoka) Brandenburgii (jako posag bratanicy Konstancji).
1261
📖
[Bolesław] tuż przez uroczystością Św. Bartłomieja zebrał zebrał silne wojsko, aby wkroczyć na ziemie księcia Kujaw Kazimierza dla spustoszenia i zniszczenia ich przez pożogę i grabież za to, że wspomniany Kazimierz wbrew obietnicy nie starał się oddać Bolesławowi połowy kasztelanii lędzkiej. Kazimierz widząc, że nie dorówna potędze Bolesława, za pośrednictwem Wolimira, biskupa włocławskiego, zwrócił Bolesławowi pozostałą połowę kasztelani lędziej wraz z zamkiem, który w niej niegdyś zbudował. - Kronika wielkopolska-(/24 VIII) Bolesław wyprawia się (albo przygotowuje wyprawę) na Kujawy.
- Całkowite przejęcie kasztelanii lądzkiej.
1262
-(29 I) Wiec w Iwanowicach.
-(26 IV) Bolesław zezwala arcybiskupowi gnieźnieńskiemu na lokowanie miast i wsi na prawie niemieckim.
-(7 VI) Wiec w Dankowie.
📖
[Bolesław Pobożny] zebrawszy wojsko na prośbę wdowy po Siemowicie, przedwcześnie zmarłym księciu Mazowsza, wszedł na ziemię mazowiecką i odbudował gród płocki, który poganie przedtem spalili. Odbudowany i dobrze obwarowany [gród] podarował wspomnianej wdowie i jej synom Bolesławowi i Konradowi. - Kronika wielkopolska-(23 VI) Śmierć
Siemowita I mazowieckiego.
- (/29 IX) Bolesław wkracza na Mazowsze, odbudowuje Płock i zwraca go księżnej-wdowie Perejesławie i jej synom.
-(29 VI) Lokacja Kcyni na prawie magdeburskim.
1264
-(16 III)
Statut kaliski na rzecz ludności żydowskiej.
1265
📖
[...] jacyś sascy rabusie potajemnie wkradłszy się do grodu Santoka zajęli go i odstąpili margrabiemu brandenburskiemu. [...]
[...] margrabiowie zeszli się z nim [Bolesławem] i zgodnie postanowili, czyli zawarli polubowny układ, że Bolesław spali Drzeń, oni zaś Santok. I uczynili tak. - Kronika wielkopolska-Opanowanie Santoka przez Brandenburgię.
- Bolesław zawiera porozumienie z Brandenburczykami.
- Brandenburczycy palą Santok, a Bolesław pali Drezdenko.
1266
-(III) Wyjazd Bolesława i Jolenty Heleny na pokojowy zjazd w Budzie.
przed 1268
-Lokacja Kalisza na prawie średzkim.
1268
-Król czeski, Przemysł Ottokar II (wracający z wyprawy na pogańskich Prusów) pustoszy Wielkopolskę.
-(14 XI/) Bolesław wkracza na Kujawy (władztwo
Siemomysła) i zajmuje Bydgoszcz.
- Potwierdzenie przywilejów biskupstwa kujawskiego.
1269
📖
[...] dostojnicy ziemi kujawskiej widząc, że książę ich Ziemomysł zlekceważywszy ich posługiwał się niekiedy radami brodatych braci, we wszystkim pokazując im życzliwość, przylgnęli do Bolesława, księcia Wielkopolski. Ziemomysł zaś widząc, że tak haniebnie został opuszczony, przekazał w darze Bolesławowi, księciu Wielkopolski, sławny gród kruszwicki, aby dzięki jego roztropności odzyskać przychylność rycerstwa kujawskiego i przywołać je do uległości względem siebie. - Kronika wielkopolska-(/1 IX) Bunt możnych na Kujawach inowrocławskich przeciwko rządom
Siemomysła.
- Interwencja zbrojna Bolesława.
- Siemomysł przekazuje Bolesławowi kasztelanię kruszwicką (z Kruszwicą i Radziejowem) i potwierdza jego prawa do kasztelanii bydgoskiej, w zamian za układ pokojowy i mediację u buntowników.
📖
[...] Bolesław Pobożny, książę Wielkopolski, zabezpieczył swoje miasto Międzyrzecz blankami. Lecz zanim zostało otoczone rowami, Otto, syn [...] margrabiego Ottona, znienacka przybywszy, zaczął je oblegać. A nie mogąc zdobyć grodu, spalił go. I wzbogaciwszy się wspaniale zdobyczą [zagarniętą] w mieście, uradowany wrócił do swego kraju. - Kronika wielkopolska-(/29 XI) Oddziały Brandenburczyków najeżdżają, palą i plądrują gród w Międzyrzeczu.
-(12-13 XII) Bolesław najeżdża Ziemię Lubuską.
📖
[...] w wigilię Św. Łucji, Bolesław [...] potężnie wtargnąwszy do kasztelanii lubuskiej zupełnie ją spustoszył paląc i łupiąc. [...]
[...] wróciwszy pod gród Sulęcin mężnie go zdobył. Wojownicy jego śmiało wkroczyli do niego i podłożywszy ogień podpalili ten gród, w którym wzięli do niewoli kasztelana imieniem Sabel wraz z jego ludźmi. - Kronika wielkopolska- (13 XII) Zdobycie i spalenie grodu w Sulęcinie.
1270
📖
[Bolesław Pobożny] w tym czasie [przed 2 lutego] udał się w okolice Krakowa dla załatwienia pewnych spraw. - Kronika wielkopolska-(6 I/2 II) Zjazd z
Bolesławem Wstydliwym pod Krakowem.
-(/2 II) Brandenburczycy odbudowują gród w Santoku.
-(/12 III) Bolesław odbudowuje gród w Drezdenku.
-(17 XII) Utrata grodu w Drezdenku na rzecz Brandenburgii.
1271
📖
[...] Bolesław Pobożny, książę Wielkopolski, zebrawszy niemałe wojsko i wkroczywszy do kasztelanii santockiej, [...] w przeciągu trzech dni strasznie ją spustoszył przez pożogę i grabież. Również dobrze obwarowane miasto Myślibórz oraz inne miasta i grody potężnie burząc z ziemią je zrównał i zupełnie zniszczył. - Kronika wielkopolska-Bolesław wyprawia się przeciw Brandenburgii.
- Spustoszenie kasztelanii santockiej i Nowej Marchii (z Myśliborzem).
-
Siemomysł (przy wsparciu
Sambora II) atakuje kasztelanię kruszwicką (wykorzystując zaangażowanie militarne Bolesława w Brandenburgii).
- Kruszwica zostaje spalona przez wojska wielkopolskie (prawdopodobnie wobec braku możliwości jej skutecznej obrony).
📖
1271. [...] Książę Sambor pojmany przez Bolesława, który [następnie] zdobył Gdańsk. - Rocznik Traski-(VI) Odwetowy najazd Bolesławana Kujawy inowrocławskie.
- (/8 VIII) Bolesław (z pomocą Mściwoja II) zdobywa Kujawy inowrocławskie.
-(31 X) Układ pokojowy z krzyżackim mistrzem krajowym w Prusach, Dietrichem von Gatersleben (zawarty w Inowrocławiu).
- Bolesław zobowiązuje się do wypłaty odszkodowania (w wysokości 160 grzywien srebra) za zniszczenia dokonane w krzyżackiej części Kujaw.
1272
-Konflikt z
Przemysłem II.
📖
[Bolesław] zebrał małe wojsko, nie takie liczne, jakie zwykł był wyprowadzać przeciw innym ziemiom, ponieważ wiedział, że z wojskiem przez siebie zebranym bezpiecznie mógł wkroczyć na ziemię pomorską; wkroczył na nią pospiesznie [...], nie zabrawszy żadnych przyrządów oprócz tarcz i faszyn oraz jakichś małych i niepokaźnych narzędzi, zdatnych do obrony przeciw Niemcom, którzy byli w Gdańsku. [...]
Podłożywszy silny ogień zajął ich wbrew mniemaniu wszystkich ludzi, zdobył gród i zabił prawie wszystkich Niemców, ilu tylko ich tam było, z wyjątkiem kilku, którzy zbiegli do jakiejś wieży i uratowali swe życie, dostali się jednak do niewoli, gdzie przetrzymywał ich książę Mściwoj. - Kronika wielkopolska-(15 I) Bolesław i
Mściwoj II wkraczają na Pomorze Gdańskie.
- (II) Odbicie Gdańska z rąk Brandenburczyków.
📖
Rycerze jego [Przemysła], jako dzielni i odważni [ludzie], bez żadnych narzędzi podeszli pod ten zamek [Strzelce] z gwałtownym ogniem, wkrótce go zajęli i prawie wszystkich wycięli mieczem prócz kilku, których jako jeńców wspomnianego panicza z trudem zdołali rycerze zatrzymać. A gdy wracali do domu i już byli w zamku Wleniu, doniesiono im, że niewielu jest Niemców w zamku Drzeniu, który dzierżyli zająwszy go gwałtem. Już bowiem dojście do bramy tego zamku było zajęte przez pewnych Kaszubów, którzy służąc księciu Bolesławowi podpłynęli łodzią pod ten zamek i podpalili jedną bramę. Gdy ten panicz słyszał i rozważał takie pogłoski, [...] podstąpił pod zamek. A gdy ci rycerze i lud zaczęli przygotowywać sprzęt oblężniczy, Niemcy z tego powodu bojąc się, żeby ich nie spotkało to samo, co przydarzyło się innym w Strzelcach, poprosili o pokój i uzyskawszy go wydali ten zamek temu paniczowi [...], bez żadnej walki i przelewu krwi. - Kronika wielkopolska-(27 V)
Przemysł II (przy wsparciu
Kaszubów, tj. oddziałów
Barnima I szczecińskiego?) wyprawia się przeciwko Brandenburgii.
- Zdobycie zamku w Strzelcach [Krajeńskich].
- (31 V) Odzyskanie Drezdenka.
1273
-(VII) Początek sojuszu z Meklemburgią i Pomorzem Zachodnim przeciwko Brandenburgii.
-(/7 VIII) Konflikt z bratankiem
Przemysłem.
- Przemysł potajemnie opuszcza dwór gnieźnieński i obejmuje samodzielne rządy w Poznaniu (dzięki pomocy wójta gnieźnieńskiego Piotra Winiarczyka).
- Bolesław uznaje panowanie Przemysła w Poznaniu w zamian za jego rezygnację z przymierza z Henrykiem IV.
-(7 VIII) Bolesław podejmuje się (udanej) mediacji pomiędzy
Władysławem Łokietkiem i jego matką Eufrozyną, a Zakonem Krzyżackim.
-(7 VIII/XII) Przekazanie księstwa inowrocławskiego
Leszkowi Czarnemu (bez Bydgoszczy, Kruszwicy i Radziejowa).
📖
Bolesław książę Krakowa i Sandomierza, Bolesław książę Polski, Konrad książę Mazowsza, Leszek książę Sieradza, wkroczywszy na ziemie Władysława księcia Opola zniszczyli ją i zupełnie łupiąc i podkładając ogień aż do Opola i do Koźla, i aż po Odrę, i wielu ludzi wytracili tamże. - Rocznik Traski
---
[Bolesław Wstydliwy] ściąga siły ze wszystkich swoich dzielnic i przy osobistej pomocy książąt: kaliskiego i wielkopolskiego Bolesława Pobożnego oraz sieradzkiego Leszka Czarnego, w dzień św. Szymona i Judy najeżdża zbrojnie ziemię opolską i paląc wsie oraz miasta sieje możliwie najdalej spustoszenie. Podchodzi też pod samo miasto Opole i wszystkie jego przedmieścia niszczy i pali, powstrzymuje się jednak od szturmowania i oblegania, poprzestając jedynie na paleniu domów i pustoszeniu pól. [...] Od Opola posuwano się nieprzerwanym marszem w kierunku Koźla i Raciborza i nie wcześniej zaprzestano pustoszenia, dopóki nie splądrowano wszystkich ziem podległych księciu Władysławowi Opolczykowi. - Kronika Jana Długosza-(28 X-XI) Udział w wyprawie
Bolesława Wstydliwego przeciwko
Władysławowi opolskiemu.
- Spustoszenie okolic Opola, Koźla i Raciborza.
1274
📖
Roku pańskiego 1274 Niemcy spalili Poznań. - Spominki poznańskie-Najazd brandenburski na Wielkopolskę.
- Brandenburczycy palą Poznań.
1277
📖
[Bolesław Rogatka] upatrzywszy tedy chwilę sposobną do wykonania zamiarów, wysławszy służalców i łotrzyków, we czwartek przed niedzielą "Reminiscere" Wielkiego Postu, dnia osiemnastego lutego, nocą wyciąga z łóżka śpiącego i więzi księcia wrocławskiego Henryka Probusa, nie obawiającego się zupełnie stryjowskiej zasadzki i odpoczywającego spokojnie we dworze i swojej wsi Jelcz. Przewozi więźnia do swego zamku Wleń, wtrąca do ciężkiego więzienia w przekonaniu, że trudami uciążliwego więzienia potrafi skłonić bratanka Henryka do ustąpienia z pewnych zamków, miast i okręgów. - Kronika Jana Długosza-(18 II)
Henryk IV zostaje porwany przez
Bolesława Rogatkę i uwięziony na zamku we Wleniu.
- Król czeski Przemysł Ottokar II przejmuje tymczasowy zarząd na księstwem wrocławskim.
- Bolesław występuje z roszczeniem odszkodowawczym przeciwko Henrykowi, w związku ze stratami, które poniósł na skutek działań jego poddanych.
- Przemysł Ottokar II przekazuje Bolesławowi grody Habchenstein i Lubechowitz jako zastaw do czasu spłaty długu.
1278
-(13 I) Zjazd w Pobiedziskach z
Przemysłem II.
📖
Kiedy wreszcie zgromadziły się wszystkie wojska z Wielkopolski i Pomorza, książę kaliski Bolesław zostawiwszy na wszelki wypadek w [obydwu] księstwach księcia poznańskiego Przemysła, z samym tylko księciem Pomorza Mszczujem najechał ziemie, które margrabiowie brandenburscy posiadają z tej strony Odry i zaczął je pustoszyć ogniem i grabieżami. Kiedy zaś dotarł aż do Soldina [Myśliborza], zabiegł mu drogę Otto Długi, syn Ottona III z Sasami i innymi wojskami posiłkowymi. W stoczonej tam bitwie [Otto], ponieważ był o wiele słabszy, łatwo pokonany przez Bolesława i jego wojsko, schronił się do zamków i warowni i nie usiłował więcej próbować powodzenia w wojnie. Książę zaś Bolesław osiągnąwszy zwycięstwo oraz bogate łupy i jeńców, po spustoszeniu całej ziemi z tej strony Odry i wzięciu wystarczającego odwetu za swoje krzywdy, wrócił do swych ziem podzieliwszy łupy do równej części z księciem Mszczujem i Pomorzanami. - Kronika Jana Długosza-(lato) Łupieżcza wyprawa Bolesława i
Mściwoja II przeciw Brandenburgii.
- Rozbicie wojsk margrabiego Ottona V Długiego pod Myśliborzem.
- Odzyskanie Santoka (?).
1279
📖
Książę kaliski Bolesław Pobożny, władca wielkiego serca i gorący patriota, dostał gorączki i zasłabł. Kiedy poczuł, że choroba wzmaga się z dnia na dzień, wezwał swego rodzonego bratanka, księcia poznańskiego Przemysła i powierzył mu księstwo kaliskie, żonę Helenę i trzy zrodzone z niej córki: Jadwigę, Elżbietę i Annę. Przyjąwszy na koniec pobożnie wszystkie sakramenty, umiera na zamku kaliskim w piątek siódmego kwietnia. Przewieziono go do Poznania i przy zgodnym z ceremoniałem udziale bratanka, księcia Przemysła pochowano w katedrze, w grobowcu jego ojców. - Kronika Jana Długosza-(6, 13 lub 14 IV) Śmierć Bolesława Pobożnego w Kaliszu.
